కర్రా భవాని శంకరుడు *వర్ధంతి సందర్భంగా నివాళి
బెంగాల్ విభజనకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమం జరుగుతున్న రోజుల్లో 1905 జూలై 6న నాగ్‌పూర్‌లో కమల్ అనే అమ్మాయి జన్మించింది. భవిష్యత్తులో ఈ అమ్మాయి మహిళల మేల్కొలుపు కోసం ఒక గొప్ప సంస్థను సృష్టిస్తుందని అప్పుడు ఎవరికి తెలియదు. కమల్ ఇంట్లో దేశభక్తి వాతావరణం నెలకొంది.
లోకమాన్య తిలక్ వార్తాపత్రిక ‘కేసరి’ని ఆమె తల్లి చదివినప్పుడు, కమల్ కూడా దానిని శ్రద్ధగా వినేది.
కేసరి అద్భుతమైన ఆలోచనలకు ముగ్ధురాలైన ఆమె కట్నం లేకుండా వివాహం చేసుకోవాలని నిర్ణయించుకుంది. ఈ మొండితనం కారణంగా, ఆమెకు 14 సంవత్సరాల వయస్సులో ఇద్దరు కుమార్తెల తండ్రి అయిన వార్ధాకు చెందిన వితంతు న్యాయవాది పురుషోత్తమరావు కేల్కర్‌తో వివాహం జరిగింది. వివాహానంతరం ఆమె పేరు లక్ష్మీబాయిగా మారింది.
తరువాత 12 సంవత్సరాలలో, లక్ష్మీబాయి ఆరుగురు కుమారులకు జన్మనిచ్చింది. ఆమె ఆదర్శవంతమైన, చైతన్యవంతమైన గృహిణి. ఆమె తన కుటుంబ జీవితంలో తన తల్లి ఇంటి నుండి సంపాదించిన విలువలను పూర్తిగా అనుసరించింది. ఆమె ఇంటికి దేశవాళీ వస్తువులు మాత్రమే వచ్చేవి. ఆమె తన కూతుళ్ల కోసం ఇంట్లో టీచర్‌ని పిలిపించేది.
అక్కడి నుంచి మదిలో ఆడపిల్లల చదువు అనే భావం పుట్టి బాలికల పాఠశాలను ప్రారంభించింది. సంప్రదాయవాద సమాజానికి పోటీగా హరిజన సేవకులను ఇంట్లో ఉంచుకున్నది. గాంధీజీ స్ఫూర్తితో ఆమె ఇంట్లో రాట్నం తిప్పేవారు. ఒకసారి గాంధీజీ ఒక సభలో విరాళాల కోసం విజ్ఞప్తి చేసినప్పుడు, లక్ష్మీబాయి తన బంగారు గొలుసును విరాళంగా ఇచ్చింది. ఆమె భర్త 1932లో మరణించాడు. ఇప్పుడు ఆమె పిల్లలతో పాటు ఆమె బాల వితంతువు కోడలు బాధ్యత కూడా ఆమెపై పడింది.
లక్ష్మీబాయి ఇంట్లోని రెండు గదులు అద్దెకు ఇచ్చింది. దీంతో ఆర్థిక సమస్య కొంతమేరకు పరిష్కారమైంది. ఈ రోజుల్లో ఆమె కుమారులు సంఘ్ శాఖను సందర్శించడం ప్రారంభించారు. ఆమె ఆలోచనలు, ప్రవర్తనలో వచ్చిన మార్పు లక్ష్మీబాయి మనస్సులో సంఘ్ పట్ల ఆకర్షణను రేకెత్తించింది. ఆమె సంఘ్ వ్యవస్థాపకుడు డాక్టర్ హెడ్గేవార్‌ను కలుసుకుంది.
మహిళలు సంఘ్‌లోకి రారని డాక్టర్ హెడ్గేవార్ చెప్పారు. ఆ తర్వాత 1936లో ‘రాష్ట్ర సేవికా సమితి’ పేరుతో మహిళల కోసం కొత్త సంస్థను ప్రారంభించింది. సమితి పని విస్తరణతో స్త్రీల హృదయాల్లో లక్ష్మీబాయికి గౌరవప్రదమైన స్థానం లభించింది. అందరూ ఆమెను ‘వందనియా ఆంటీ’ అని పిలవడం ప్రారంభించారు. తరువాతి పదేళ్లపాటు కొనసాగిన కారణంగా, సమితి పని అనేక ప్రాంతాలకు విస్తరించింది.
సమితి మొదటి జాతీయ సమావేశం 1945లో జరిగింది. స్వాతంత్ర్యం, దేశ విభజనకు ఒక రోజు ముందు ఆమె సింధ్‌లోని కరాచీలో ఉంది. పరిచారికలు ప్రతి పరిస్థితిని ఎదుర్కొని స్వచ్ఛతను కాపాడుకోవాలని ఆమె కోరారు. హిందూ కుటుంబాలు సురక్షితంగా భారత్ చేరుకునేలా ఏర్పాట్లు కూడా చేశారు. జీజాబాయి మాతృత్వం, అహల్యాబాయి కృషి, లక్ష్మీబాయి నాయకత్వం మహిళలకు ఆదర్శంగా భావించింది. తన జీవితకాలంలో బాలల గుడి, భజన బృందం, యోగాభ్యాస కేంద్రం, బాలికల వసతి గృహం మొదలైన అనేక ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించారు.
ఆమె రామాయణం గురించి చాలా అందమైన ఉపన్యాసాలు ఇచ్చేది. వాటి ద్వారా వచ్చిన ఆదాయంతో చాలా చోట్ల కమిటీ కార్యాలయాలు నిర్మించేది.
నవంబర్ 27, 1978న, మహిళల మేల్కొలుపుకు మార్గదర్శకురాలైన గౌరవనీయమైన ఆమె మరణించారు. ఆమె స్థాపించిన రాష్ట్ర సేవికా సమితి నేడు ప్రపంచంలోని 25కి పైగా దేశాల్లో క్రియాశీలకంగా ఉంది.
నవంబర్ 27, 1978న, మహిళల మేల్కొలుపుకు మార్గదర్శకురాలైన గౌరవనీయమైన ఆమె మరణించారు. ఆమె స్థాపించిన రాష్ట్ర సేవికా సమితి నేడు ప్రపంచంలోని 25కి పైగా దేశాల్లో క్రియాశీలకంగా ఉంది.
More Stories
నామినేషన్‌ ఉపసంహరించుకున్న ఇండోర్‌ కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి
హైదరాబాద్ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం అంటూ కేటీఆర్ కొత్త అస్త్రం
రేజర్వేషన్లపై అమిత్ షా `నకిలీ వీడియో’పై ఎఫ్ఐఆర్