* జన్మదిన సంస్మరణ డా. టి ఇంద్రసేనారెడ్డి, సామాజిక శాస్త్రవేత్త
ఆధునిక భారతదేశం పారిశ్రామికంగా ప్రపంచంలో ఓ ప్రముఖమైన దేశంగా అభివృద్ధి చెందడానికి ఆద్యుడు జమ్‌సెట్‌జీ టాటా అని చెప్పవచ్చు. ఆయన కేవలం ఓ సాధారణ పారిశ్రామికవేత్త కాదు. నిష్కళంకమైన దేశభక్తుడు. అటువంటి జాతీయ భావాలు పునాదిగా టాటా పారిశ్రామిక గ్రూప్ నిలదొక్కుకోవడానికి బలమైన పునాదులు వేశారు. అంతకు మించి మానవతావాది.
జంషెడ్జీ టాటాను “భారత పరిశ్రమ పితామహుడు”గా పరిగణిస్తారు. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ టాటాను `వన్ మ్యాన్ ప్లానింగ్ కమీషన్‌’గా పేర్కొనడం గమనిస్తే పరిశ్రమ ప్రపంచంలో ఆయన ఎంతగా ప్రభావం చూపారో అర్ధం అవుతుంది. దేశం స్వాతంత్ర్యం సాధించడమే కాకుండా, పారిశ్రామికంగా బలోపేతం కానీ పక్షంలో నిలదొక్కుకోలేదని ఆయన బలీయంగా విశ్వసించారు. “దానిని సమర్ధించే, అవసరమీయతే రక్షించే శక్తి లేని స్వాతంత్ర్యం ఓ క్రూరమైన మాయ అవుతుంది” అంటూ హెచ్చరించారు.
“మీరు చర్యలో, ఆలోచనలలో నాయకత్వం వహించవలసి వచ్చినప్పుడు, నాడు నెలకొన్న అభిప్రాయ వాతావరణానికి పోకపోయినా మీరు చూపెడిదే నిజమైన శారీరక లేదా మానసిక లేదా ఆధ్యాత్మిక ధైర్యం. జంషెడ్జీ టాటా చూపిన ధైర్యం మరియు దృక్పథం. మనం ఆయన జ్ఞాపకాన్ని గౌరవించడం, ఆధునిక భారతదేశానికి పెద్ద స్థాపకులలో ఒకరిగా ఆయనను స్మరించుకోవడం సరైనది.” అని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ఆయన పాత్రను కొనియాడారు.
జామ్‌సేట్‌జీలోని పారిశ్రామికవేత్త ఒక మార్గదర్శకుడు. అతను మించి దూరదృష్టి గలవాడు. ఆయన ప్రదర్శించిన సాహసం, చతురత ఫలితంగా సుమారు వేయి సంవత్సరాల విదేశీయుల పాలనలో ఆర్ధికంగా అణచివేతకు గురైన భారత దేశం నేడు బలమైన ఆర్ధిక వ్యవస్థగా నిలదొక్కుకునేందుకు ఆయన దూరదృష్టితో చేపట్టిన పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలు పునాది వేశారని చెప్పవచ్చు.
తన వ్యాపార విజయం సమకూర్చే ఫలాలు దేశాన్ని సుసంపన్నం చేస్తాయని అచంచల విశ్వాసంతో ఆయన ప్రతికూల పరిస్థితులలో సహితం ధృడ విశ్వాసంతో కృషి చేశారు. అణచివేత, విదేశీ ఆక్రమణ, అధిక పేదరికంల నుండి దేశం సుసంపన్నంగా అభివృద్ధి చెందేందుకు పటిష్టమైన మార్గం చూపారు.
జామ్‌సెట్‌జీ మరణానంతరం టాటా గ్రూప్ అవలంబించిన విలక్షణమైన నిర్మాణం, దాని ఆస్తులలో అధిక భాగాన్ని సామాజిక-అభివృద్ధి కార్యక్రమాలలో నిధులను వ్యయం చేసేవిధంగా ఏర్పాటు చేసిన ట్రస్టులు ప్రపంచంలోనే ఒక అనూహ్యమైన పారిశ్రామిక వారసత్వాన్ని మిగిల్చాయి.
మార్చి 3, 1839న గుజరాత్‌లోని నవ్‌సారి అనే ఓ సాధారణ పట్టణంలో జన్మించాడు. ఆయన పార్సీ పూజారుల కుటుంబానికి చెందిన నుస్సర్వాన్జీ టాటాకు మొదటి సంతానం, ఏకైక కుమారుడు. అనేక తరాల టాటాలు అర్చకత్వంలో చేరారు,
కానీ ఔత్సాహిక నుస్సర్వాన్జీ ఈ వారసత్వానికి భిన్నంగా ఆ వంశంలో తమ అదృష్టాన్ని వ్యాపారంలో పరీక్షించుకునే మొదటి వ్యక్తిగా మారారు. నవ్‌సారిలో పెరిగిన జమ్‌సేట్‌జీ తన 14వ ఏట బొంబాయిలో తన తండ్రి వద్ద చేరాడు. నుస్సర్వాన్జీ అతన్ని ఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కాలేజీలో చేర్పించారు, అక్కడి నుంచి 1858లో నేటి గ్రాడ్యుయేషన్ కు సమానంగా ‘గ్రీన్ స్కాలర్’గా ఉత్తీర్ణత సాధించారు.
1858లో బొంబాయిలోని ఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కళాశాల నుండి పట్టా పొందిన తరువాత, తన తండ్రి నిర్వహించే ఎగుమతి వ్యాపారంలో చేరాడు. జపాన్, చైనా, ఐరోపా, అమెరికాలలో బలమైన శాఖలను స్థాపించడంలో సహాయపడ్డాడు. మనం మొదటి స్వతంత్ర సంగ్రామంగా పరిగణించే 1857 నాటి భారతీయ తిరుగుబాటును బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం అణిచి వేసినందున వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించడానికి ఇది గందరగోళ సమయం.
నుస్సర్వాన్జీ టాటా క్రమం తప్పకుండా చైనాకు ప్రయాణించి ఆ సమయంలో నల్లమందు వ్యాపారం సందడిగా ఉండే పార్సీల చిన్న కాలనీలో బయటి వ్యక్తులకు మూసివేయబడింది. నుస్సర్వాన్జీ టాటా తన కొడుకును ఈ వ్యాపారంలో భాగం చేయాలనుకున్నాడు. కాబట్టి అక్కడి వ్యాపారం గురించి, నల్లమందు వ్యాపారం గురించి వివరాలను తెలుసుకోవడానికి అతన్ని చైనాకు పంపాడు. అయితే, టాటా చైనా చుట్టూ తిరిగినప్పుడు, పత్తి పరిశ్రమ అభివృద్ధి చెందుతోందని, గొప్ప లాభం పొందే అవకాశం ఉందని గ్రహించడం ప్రారంభించాడు.
1868లో ట్రేడింగ్ కంపెనీ ప్రారంభం
టాటా తన 29 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు తన తండ్రి కంపెనీలో పని చేశారు. 1868లో రూ. 21,000 మూలధనంతో (2015 ధరలలో $52 అమెరికా డాలర్ల మిలియన్ల విలువ) ట్రేడింగ్ కంపెనీని స్థాపించాడు. అతను 1869లో చించ్‌పోక్లి వద్ద దివాలా తీసిన ఆయిల్ మిల్లును కొనుగోలు చేసి దానిని పత్తి మిల్లుగా మార్చారు. దానికి అలెగ్జాండ్రా మిల్లుగా పేరు మార్చాడు. 2 సంవత్సరాల తరువాత మిల్లును లాభం కోసం విక్రయించాడు.
తరువాత, 1874లో, జమ్‌సెట్‌జీ టాటా నాగ్‌పూర్‌లో సెంట్రల్ ఇండియా స్పిన్నింగ్, వీవింగ్, మాన్యుఫ్యాక్చరింగ్ కంపెనీని ప్రారంభించారు, ఎందుకంటే అతనికి మరొక వ్యాపార వెంచర్‌ను స్థాపించడానికి ఇది సరైన ప్రదేశంగా అనిపించింది. ఈ సాంప్రదాయేతర స్థానం కారణంగా, బొంబాయిలో “కాటోనోపోలిస్” అని పిలువబడే బొంబాయిలో పత్తి వ్యాపారాన్ని చేపట్టడం ద్వారా తెలివిలేని చర్య తీసుకోనందుకు బొంబాయి ప్రజలు టాటాను దూషించారు.
అభివృద్ధి చెందని నాగ్‌పూర్ నగరానికి కొత్త వ్యాపారం ప్రారంభించడానికి అతను ఎందుకు వెళ్లాడో వారికి అర్థం కాలేదు. అయినప్పటికీ, టాటా నాగ్‌పూర్‌ను ఎంపిక చేసుకోవడం అతని విజయానికి దారితీసింది. బొంబాయి వలె కాకుండా, నాగ్‌పూర్‌లో భూమి చౌకగా ఉంది. వనరుల కోసం తక్షణమే అందుబాటులో ఉంది. సమృద్ధిగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు ఉన్నాయి. పంపిణీ సులభం.
చౌకైన భూమి తరువాత నాగ్‌పూర్‌లో రైల్వేల కలయికకు దారితీసింది. ఇది నగరాన్ని మరింత అభివృద్ధి చేసింది. కొంతకాలం తర్వాత, 1877లో, జనవరి 1న 1877లో క్వీన్ విక్టోరియా భారత సామ్రాజ్ఞిగా ప్రకటించినప్పుడు “ఎంప్రెస్ మిల్” అనే కొత్త కాటన్ మిల్లును స్థాపించారు.
అతను జీవితంలో నాలుగు లక్ష్యాలను ఏర్పరచుకున్నాడు. ఇనుము, ఉక్కు కంపెనీని స్థాపించడం, ప్రపంచ స్థాయి విజ్ఞాన సంస్థ నెలకొల్పడం, ప్రత్యేకమైన హోటల్, జలవిద్యుత్ కర్మాగారం. డిసెంబర్ 3, 1903న ముంబైలోని కొలాబా వాటర్‌ఫ్రంట్‌లో రూ. 11 మిలియన్ల (2015 ధరలలో రూ.11 బిలియన్ల విలువ)తో తాజ్ మహల్ హోటల్ ప్రారంభోత్సవంతో అతని జీవిత కాలంలో హోటల్ మాత్రమే వాస్తవమైంది.
ఆ సమయంలో భారతదేశంలో విద్యుత్ ఉన్న ఏకైక హోటల్ ఇదే. 1885లో, టాటా సమీపంలోని ఫ్రెంచ్ కాలనీలకు భారతీయ వస్త్రాలను పంపిణీ చేసే ఏకైక ఉద్దేశ్యంతో పాండిచ్చేరిలో మరొక కంపెనీని ప్రారంభించారు. పైగా, అక్కడ సుంకాలు చెల్లించాల్సిన అవసరం లేదు. అయినప్పటికీ, బట్టలకు తగినంత డిమాండ్ లేకపోవడంతో ఇది విఫలమైంది.
ఇది బొంబాయిలోని కుర్లా వద్ద ధరమ్సీ మిల్స్‌ను కొనుగోలు చేయడానికి దారితీసింది. తర్వాత అహ్మదాబాద్‌లోని అడ్వాన్స్ మిల్స్‌ను కొనుగోలు చేయడానికి తిరిగి విక్రయించారు. టాటా దీనికి అడ్వాన్స్ మిల్స్ అని పేరు పెట్టారు. ఎందుకంటే ఇది అప్పట్లో అత్యంత హైటెక్ మిల్లులలో ఒకటి. దాని సాంకేతికతతో కంపెనీ అహ్మదాబాద్ నగరంపై గొప్ప ప్రభావాన్ని చూపింది. ఎందుకంటే టాటా తన కమ్యూనిటీకి ఆర్థిక వృద్ధిని అందించడానికి నగరంలో మిల్లును ఏకీకృతం చేయడానికి ప్రయత్నం చేశారు. ఇటువంటి అనేక ప్రయత్నాలల ద్వారా, టాటా భారతదేశంలో వస్త్ర, పత్తి పరిశ్రమను అభివృద్ధి చేశారు.
స్వదేశీ ఉద్యమం ప్రారంభించిన టాటా
జంషెడ్జీ టాటా తన జీవితంలోని తరువాతి దశలలో కూడా పారిశ్రామిక ప్రపంచంలో ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా కొనసాగారు. తర్వాత, టాటా స్వదేశీ వాదానికి బలమైన మద్దతుదారుగా మారారు. స్వదేశీ ఉద్యమం 1905 వరకు ప్రారంభం కాలేదు. అయినప్పటికీ, టాటా జీవించి ఉన్నంత కాలం ఇదే సూత్రాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు.
స్వదేశీ అనేది బ్రిటిష్ ఇండియాలో ఒక రాజకీయ ఉద్యమం. ఇది దేశీయ వస్తువుల ఉత్పత్తిని, దిగుమతి చేసుకున్న వస్తువుల బహిష్కరణను ప్రోత్సహించింది. దాని సూత్రాలకు పూర్తిగా ప్రభావితుడైన టాటా బొంబాయిలో నిర్మించిన తన కొత్త పత్తి మిల్లుకు “స్వదేశీ మిల్లు” అని పేరు పెట్టారు. ఈ కొత్త మిల్లు అసలు ఆలోచన మాంచెస్టర్ నుండి వచ్చే రకం వంటి చక్కటి వస్త్రాన్ని ఉత్పత్తి చేయడం.
మాంచెస్టర్ మృదువైన వస్త్రాన్ని ఉత్పత్తి చేయడానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. భారతదేశంలో ఉత్పత్తి చేసిన ముతక పదార్థాన్ని ప్రజలు ఇష్టపడరు. విదేశాల నుండి వచ్చే దిగుమతుల సంఖ్యను తగ్గించే ప్రయత్నంలో మాంచెస్టర్ క్లాత్‌తో పోల్చదగిన నాణ్యమైన వస్త్రాన్ని ఉత్పత్తి చేయాలని టాటా కోరుకున్నారు. భారతదేశం అన్ని రకాల బట్టల ప్రాథమిక తయారీదారుగా ఉండాలని, చివరికి ఎగుమతిదారుగా మారాలని ఆయన భావించారు.
భారతదేశంలోని ఆదిమ నేత కార్మికులు ప్రసిద్ధి చెందిన చక్కటి వస్త్రాల తయారీలో భారతదేశం మాత్రమే ఉండాలని ఆయన కోరుకున్నారు. టాటా భారతదేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో పండే పత్తి సాగును మెరుగుపరచడానికి వివిధ మార్గాలతో ప్రయోగాలు చేయడం ప్రారంభించారు. మెత్తటి పత్తికి ప్రసిద్ధి చెందిన ఈజిప్షియన్ రైట్ సాగు పద్ధతిని అవలంబించడం వల్ల భారతదేశంలోని పత్తి పరిశ్రమ ఈ లక్ష్యాలను చేరుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుందని ఆయన విశ్వసించారు.
టాటా తన మిల్లులలో రింగ్ స్పిండిల్‌ను ప్రవేశపెట్టిన మొదటి వ్యక్. తి ఇది ఒకప్పుడు తయారీదారులచే ఉపయోగించబడిన థ్రోస్టల్‌ను వెంటనే భర్తీ చేసింది. ఆయన వారసుల పని మూడు మిగిలిన ఆలోచనలను సాధించడానికి దారితీసింది: టాటా స్టీల్ (గతంలో టిస్కా – టాటా ఐరన్ అండ్ స్టీల్ కంపెనీ లిమిటెడ్) ఆసియాలో మొదటి, భారతదేశంలో అతి పెద్ద ఉక్కు కంపెనీ. ఏటా 28 మిలియన్ టన్నుల ఉక్కును ఉత్పత్తి చేస్తున్న కోరస్ గ్రూప్‌ను కొనుగోలు చేసిన తర్వాత ఇది ప్రపంచంలోని ఐదవ అతిపెద్ద స్టీల్ కంపెనీగా అవతరించింది.
ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, బెంగళూరు, సైన్స్, ఇంజినీరింగ్‌లో పరిశోధన, విద్యకు సంబంధించిన ప్రముఖ భారతీయ సంస్థ. టాటా హైడ్రోఎలక్ట్రిక్ పవర్ సప్లై కంపెనీ, టాటా పవర్ కంపెనీ లిమిటెడ్‌గా పేరు మార్చారు. ప్రస్తుతం 8000 మెగా వాలా కంటే ఎక్కువ స్థాపిత ఉత్పత్తి సామర్థ్యంతో భారతదేశంలో అతిపెద్ద ప్రైవేట్ విద్యుత్ సంస్థ.
శతాబ్దంలోనే గొప్ప దాత టాటా
జంషెడ్జీ ప్రధానంగా విద్య, ఆరోగ్య సంరక్షణ కోసం ఉదారంగా విరాళాలు ఇచ్చారు. ఎడెల్‌గివ్ ఫౌండేషన్, హురున్ రీసెర్చ్ ఇండియా ద్వారా గత శతాబ్దపు గొప్ప దాతృత్వానికి ఆయన పేరు పాందారు. 20వ శతాబ్దపు ప్రపంచంలోని అగ్రశ్రేణి దాతల దాతలలో మొదటి వారుగా పేర్కొనవచ్చు. నేటి మారక విలువతో పోల్చుకుంటే 102.4 బిలియన్ డాలర్ల విరాళాలు అందించారు.
టాటా హీరాబాయి దాబూను వివాహం చేసుకున్నారు. వారి కుమారులు, దొరాబ్జీ టాటా, రతన్‌జీ టాటా. వారు టాటా తర్వాత టాటా గ్రూప్ ఛైర్మన్‌లుగా ఉన్నారు. టాటా మొదటి బంధువు రతన్‌జీ దాదాభోయ్ టాటా టాటా గ్రూప్ స్థాపనలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించారు.
ఆయన సోదరి జెర్బాయి, ముంబై వ్యాపారిని వివాహం చేసుకున్నారు. ఆమె కుమారుడు షాపుర్జీ సక్లత్వాలా టాటాతో ఉద్యోగం చేసి, ఒడిశా, బీహార్‌లలో బొగ్గు, ఇనుప ఖనిజ వ్యాపారాలను విజయవంతంగా విస్తరించారు. సక్లత్వాలా తరువాత ఇంగ్లండ్‌లో స్థిరపడ్డారు. మొదట్లో టాటా యొక్క మాంచెస్టర్ కార్యాలయాన్ని నిర్వహించి, తర్వాత బ్రిటిష్ పార్లమెంట్‌లో కమ్యూనిస్ట్ సభ్యుడిగా మారారు.
1900లో జర్మనీకి వ్యాపార పర్యటనలో ఉండగా, టాటా తీవ్ర అనారోగ్యానికి గురయి మే 19, 1904న బాడ్ నౌహీమ్‌లో మరణించారు. ఇంగ్లాండ్‌లోని వోకింగ్‌లోని బ్రూక్‌వుడ్ స్మశానవాటికలోని పార్సీ శ్మశాన వాటికలో ఖననం చేశారు. టాటా ఇనుము, ఉక్కు కర్మాగారంను జార్ఖండ్‌లోని సక్చి గ్రామంలో స్థాపించారు. గ్రామం పట్టణంగా అభివృద్ధి చెందింది. అక్కడి రైల్వే స్టేషన్‌కు ఆయన గౌరవార్ధం టాటానగర్ అని పేరు పెట్టారు. ఇప్పుడు, ఇది జార్ఖండ్‌లోని జంషెడ్‌పూర్ అని పిలువబడే సందడిగా ఉన్న మహానగరం.
More Stories
వడ్డీ రేట్లను భారీగా పెంచిన స్టేట్ బ్యాంకు
చాబహార్ పోర్టుపై చిన్న చూపు తగదు .. అమెరికాకు హితవు
ఏపీలో పోలింగ్ ముగిసినా పలుచోట్ల హింసాత్మక ఘటనలు