వియత్నాం నుండి అమెరికా విడిపోయినప్పుడు, చైనాతో అడ్డంకులు అధిగమించి చేతులు కలిపినప్పుడు అమెరికా విదేశాంగ విధానంపై చెరగని ముద్రవేసిన ఆ దేశం మాజీ విదేశాంగ కార్యదర్శి హెన్రీ కిసెంజర్ (100) మృతి చెందారు. ఒక వంక కరుకుగా వ్యవహరిస్తూనే, తెరవెనుక పరిస్థితులను తారుమారు చేయడంలో సిద్దహస్తుడిగా పేరొందిన ఆయన రిచర్డ్ నిక్సన్, గెరాల్డ్ ఫోర్డ్ అమెరికా అధ్యక్షులుగా ఉన్న సమయంలో అంటరాజాతీయ వ్యవహారాలపై అసాధారణ ప్రభావాన్ని చూపారు.
ఒక వంక పలు వివాదాలతో అపకీర్తిని మూటగట్టుకోవడంతో పాటు, మరోవంక నోబెల్ శాంతి బహుమతి కూడా పొందటం ఆయనకే సాధ్యమైంది. దశాబ్దాల తరువాత కూడా ఇప్పటికీ విదేశాంగ విధానాలలో ఆయన ప్రస్తావన వస్తుండటం గమనార్హం. ముఖ్యంగా అమెరికా అధ్యక్షుడు నిక్సన్ వాటర్‌గేట్ గందరగోళంలో చిక్కుకున్న సమయంలో కిస్సింజర్ ప్రాబల్యం బాగా పెరిగింది. రాజకీయంగా బలహీనపడిన నిక్సన్‌కు దాదాపు సహ అధ్యక్షుని వలె కీలక పాత్రను పోషించాడు.
తన యుక్తవయస్సులో తన కుటుంబంతో కలిసి నాజీ జర్మనీ నుండి పారిపోయిన ఒక యూదుడు, కిస్సింజర్ తన తరువాతి సంవత్సరాలలో గౌరవనీయమైన రాజనీతిజ్ఞుడిగా కీర్తిని పెంపొందించుకున్నాడు. ప్రసంగాలు చేస్తూ, రిపబ్లికన్, డెమొక్రాట్లకు ఒకే విధంగా సలహాలు అందించాడు. ప్రపంచ కన్సల్టింగ్ వ్యాపారాన్ని నిర్వహించాడు.
అనేక సందర్భాల్లో అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ హయాంలో వైట్ హౌస్‌కు వచ్చాడు. కిస్సింజర్ ప్రభుత్వం నుండి వైదొలిగిన తర్వాత పలు విమర్శలకు కేంద్రంగా నిలిచారు. అతని హయాంలో అనుసరించిన ఆగ్నేయాసియాపై విధానాలకు, లాటిన్ అమెరికాలోని అణచివేత పాలనలకు మద్దతు ఇవ్వడం వంటి అంశాలపై జవాబుదారిణిగా చేయాలని ఆయన ప్రత్యర్ధులు పట్టుబడుతూ ఉండేవారు.
మొదట జాతీయ భద్రతా సలహాదారుగా, తరువాత విదేశాంగ కార్యదర్శిగా, మధ్యలో కొంతకాలం రెండు హోదాలలో కూడా పనిచేసిన కిస్సింజర్ ప్రధాన విదేశాంగ విధాన సమస్యల విస్తృతిలో ఉన్నారు. మధ్యప్రాచ్య శాంతి కోసం అన్వేషణలో మొదటి “షటిల్ దౌత్యం” నిర్వహించాడు.
అమెరికా, చైనాల మధ్య సంబంధాలను పెంపొందించేందుకు రహస్య మార్గాలను అనుసరించాడు. ఏదయితేనేమి, దశాబ్దాలపాటు రెండు దేశాలమధ్య కొనసాగిన శత్రుత్వానికి ముగింపు పలికారు. పారిస్ చర్చలను ప్రారంభించి చివరికి వియత్నాంలో భారీమూల్యం చెల్లించిన యుద్ధం నుండి అమెరికాను బయట పడేయగలిగారు.
సోవియట్ యూనియన్‌తో అనుసరించిన కఠిన విధానం నిర్బంధ ఆయుధాల నియంత్రణ ఒప్పందాలకు దారితీసింది. ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం ఉద్రిక్తతలు, దాని పర్యవసానంగా అణు ముప్పు శాశ్వతంగా ఉండవలసిన అవసరం లేదని గ్రహించేటట్లు చేశారు.
99 సంవత్సరాల వయస్సులో కూడా తాను నాయకత్వంపై వ్రాయదలచిన పుస్తకం కోసం పర్యటనలు జరిపారు. జూలై 2022 ఏబీసీకి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో తన నిర్ణయాలలో దేనినైనా వెనక్కి తీసుకోగలరా? అని అడిగినప్పుడు, కిస్సింజర్ ఇలా నిలదీశాడు: “నేను నా జీవితమంతా ఈ సమస్యల గురించి ఆలోచిస్తూనే ఉన్నాను. ఇది నా హాబీ అలాగే నా వృత్తి. కాబట్టి నేను చేసిన సిఫార్సులు అత్యుత్తమమైనవి. అప్పుడు నేను చేయగలిగింది చేసాను”.
అయినప్పటికీ, ఆయన నిక్సన్ విధానాలపై మిశ్రమ ఆలోచనలు వ్యక్తం చేశారు. “అతను విదేశాంగ విధానంలో కన్నా దేశీయ విధానంలో చాలా ప్రభావవంతంగా ఉన్నాడు” అని చెప్పాడు. అదే సమయంలో అవమానకరమైన అధ్యక్షుడు అంటూ “ఒక అధ్యక్షునికి తగని అనుచితమైన అనేక చర్యలలో పాల్గొన్నాడు” అని స్పష్టం చేశారు.
కిస్సింజర్‌కు మే 2023లో 100 ఏళ్లు నిండాయి. తన 100వ పుట్టినరోజుకి ముందు జరిగిన సీబీఎస్ ఇంటర్వ్యూలో, సంవత్సరాలుగా తన విదేశాంగ విధానాన్ని ఒక రకమైన “నేరత్వం”గా చూసే వారి గురించి అడిగినప్పుడు, కిస్సింజర్‌ని తిరస్కరించడం తప్ప మరొకటి కాదని చెప్పారు.
More Stories
అల్లు అర్జున్ పర్యటనతో నంద్యాల ఎస్పీపై వేటు
పాక్ లో ఉగ్రదాడిలో ఏడుగురు భద్రతా సిబ్బంది మృతి
నిజ్జర్ హత్య కేసులో మరో భారతీయుడి అరెస్ట్