కశ్మీరీ పండిట్లకు జమ్ము కశ్మీర్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి, నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ పార్టీ అధినేత ఫరూఖ్ అబ్దుల్లా క్షమాపణలు చెప్పారు. 1990ల్లో జరిగిన దారుణకాండల నుంచి కశ్మీరీ పండిట్లను కాపాడలేకపోయినందుకు మన్నించాలని ఆయన కోరారు.
తమ పాలనలో కశ్మీరీ పండిట్లను తిరిగి కశ్మీర్ రప్పించేందుకు శాయశక్తులా ప్రయత్నించామని, కానీ కొంత మంది ఆ ప్రయత్నాలను నాశనం చేసి కశ్మీరీ పండిట్ల ఊచకోతకు పాల్పడ్డారని ఫరూఖ్ చెప్పారు. కశ్మీరీ పండిట్లు స్వరాష్ట్రం నుంచి వలస వెళ్లిపోయాక అష్టకష్టాలు అనుభవించారని, వాళ్ల బాధలు వర్ణనాతీతమని విచారం వ్యక్తం చేశారు.
కశ్మీరీ పండిట్లు, ముస్లింల మధ్య చిచ్చుపెట్టేందుకు కొన్ని దుష్ట శక్తులు ప్రయత్నించాయని అబ్దుల్లా ఆరోపించారు. పండిట్లను కశ్మీర్ వదిలి వెళ్లిపోయేలా చేసింది ముస్లింలు కాదని, కొందరు స్వీయ కేంద్రీకృత వ్యక్తులేనని పేర్కొన్నారు. పండిట్లు అంతా వెళ్లిపోతే కశ్మీర్‌‌ను తమ సొంతం చేసుకోవచ్చని ఆ వ్యక్తులు అనుకున్నారని పేర్కొన్నారు.
1990 నాటి కాశ్మీరీ పండిట్ల గెంటివేతను పేరు ప్రస్తావించకుండా పరోక్షంగా అప్పటి జమ్మూ కాశ్మీర్ గవర్నర్ జగన్ మోహన్ కారణంగా ఆరోపించారు. 1990 పరిపాలనపై విరుచుకుపడుతూ, “ముస్లింలు కాదు, మతం అర్థం చేసుకోని వారు కాశ్మీర్ పండిట్లను తరిమికొట్టారు. అందులో మీతో పాటు మా ప్రజలు కూడా ఉన్నారు. మా ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టడానికి, వారు అనంతనాగ్‌లోని వాన్‌పూ వద్దకు వెళ్లారు. వారి వద్దరు హిందువులు, ముస్లింల ఇళ్ల మ్యాప్‌ ఉంది.. మా గ్రామానికి చెందని కొందరు వస్తున్నారని స్థానికులు చెప్పారు” అంటూ విమర్శించారు.
అయితే వాళ్లు అనుకున్నది ఎప్పటికీ జరగదని ఫరూఖ్ స్పష్టం చేశారు. కశ్మీరీ పండిట్లకు ఆశ్రయమిచ్చిన జమ్ము ప్రజలను అభినందిస్తున్నానని ఆయన చెప్పారు. హిందూ, ముస్లింల మధ్య విద్వేషాన్ని నింపి లాభం పొందాలని శత్రువులు చూస్తున్నారని, మనం దానిని తిప్పికొట్టాలని ఫరూఖ్ అబ్దుల్లా పిలుపునిచ్చారు. నాయకులు రాజకీయాలను, మతాన్ని వేర్వేరుగా చూడకపోతే దేశం అస్తిత్వాన్ని కోల్పోతుందని ఈ సందర్భంగా హెచ్చరించారు.
“జమ్మూలోని కాశ్మీరీ పండిట్ సమాజం ఎలా తీవ్ర వేదనకు గురవుతుందో నాకు ఇప్పటికీ గుర్తుంది. వలసల తర్వాత కాశ్మీరీ పండిట్లు చాలా బాధపడ్డారు. పండిట్ సమాజం బాధ లెక్కలేనంతగా ఉంది. వారు (ఉగ్రవాదులు) జాతి ప్రక్షాళనతో కాశ్మీర్‌ను పట్టుకుంటారని భావించారు. నేను సమస్యాత్మక సమయాల్లో మీ కోసం తలుపులు తెరిచిన జమ్మూ ప్రజలకు నేను కృతజ్ఞతలు తెలియజేస్తున్నాను” అని చెప్పారు.
కాశ్మీరీ పండిట్ల రాజకీయ సాధికారత, దేవాలయాలు, పుణ్యక్షేత్రాల బిల్లును ఆమోదించడం, కాశ్మీరీ పండిట్లను గౌరవప్రదంగా తిరిగి తీసుకురావాలని డిమాండ్ చేస్తూ కాశ్మీరీ పండిట్ సంఘం ఒక తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది.
“క్షమించండి, షేర్ ఇ కాశ్మీర్ షేక్ అబ్దుల్లా అక్కడే నిలబడ్డాడు. 1947లో గిరిజనులు వచ్చినప్పుడు వలసలు లేవు. ఒక్క నెలలో తిరిగి వస్తానని చెప్పి ఇప్పుడు 31 ఏళ్లయింది. కానీ మీరు ఇంకా వెనక్కి రాలేదు ….. మీరు గౌరవంగా ఇంటికి తిరిగి వచ్చే రోజు వస్తుంది” అంటూ భరోసా ఇచ్చారు.
1990లో ఏం జరిగింది?
19 జనవరి 1990న, గవర్నర్ జగ్మోహన్ బాధ్యతలు స్వీకరించిన రోజున, మసీదుల నుండి, వీధుల నుండి లౌడ్ స్పీకర్లలో ఉగ్రవాదులు సందేశాన్ని జారీ చేయడంతో కాశ్మీరీ పండిట్లను లోయ నుండి తరిమికొట్టారు – ‘ఇస్లాం మతంలోకి మారండి, భూమిని వదిలివేయండి లేదా చనిపోండి’ అంటూ బహిరంగంగా హెచ్చరికలు చేశారు.
భారీ భయాందోళనల మధ్య, మార్చి, ఏప్రిల్ నెలల్లో 3,50,000 మంది పండిట్లు లోయ నుండి తప్పించుకున్నారు. వందలాది మంది పండిట్లు హింస, హత్యలు, అత్యాచారాలకు గురయ్యారు. అనేక మంది కాశ్మీరీ పండితుల ప్రకారం, వలసల ప్రవాహం 2000 వరకు కొనసాగింది. అనేక మంది కాశ్మీరీ పండిట్లు తమ పూర్వీకుల భూమికి తిరిగి రాలేక శరణార్థుల నివాసాలలో ఇంకా మగ్గుతున్నారు.
కాగా, తమ పార్టీ మైనారిటీ సెల్‌.. కశ్మీరీ పండిట్లకు సంబంధించి మూడు తీర్మానాలను చేసిన్నట్లు చెప్పారు. కశ్మీరీ హిందువుల ఆలయాల సంరక్షణకు చట్టం తేవడం, కశ్మీరీ పండిట్ల పునరావాసం కోసం సమగ్రమైన ప్యాకేజీ ఇవ్వడం, వారికి రాజకీయ రిజర్వేషన్లు కల్పించడం అనే మూడు డిమాండ్లను ఆ తీర్మానంలో పెట్టారు. ఈ తీర్మానాలను తమ పార్టీ ఏకగ్రీవంగా ఆమోదించిందని ఫరూఖ్ తెలిపారు.
More Stories
ఇరాన్‌పై క్షిపణులతో ఇజ్రాయిల్ ప్రతీకార దాడి
భారత నేవీ చీఫ్‌గా దినేష్ త్రిపాఠి
మణిపూర్‌లో పోలింగ్‌ కేంద్రం వద్ద కాల్పుల కలకలం