చైనా జలవిద్యుత్ విస్తరణను సవాల్ చేస్తున్న టిబెట్ నమూనా!

చైనా జలవిద్యుత్ విస్తరణను సవాల్ చేస్తున్న టిబెట్ నమూనా!
 
టిబెట్ భూభాగంలో చైనా జలవిద్యుత్ సంక్షోభం -2
 
చెనా చేబడుతున్న భారీ జలవిద్యుత్ విస్తరణను శాస్త్రీయ టిబెట్ నమూనాలు సవాలు చేస్తున్నాయి. హైడ్రోపవర్ కార్బన్ న్యూట్రల్ ఇంధన వనరు కాలేదు.  ఆనకట్టలు పెద్ద మొత్తంలో మీథేన్‌ను విడుదల చేయగలవు.  ఇది అత్యంత శక్తివంతమైన గ్రీన్‌హౌస్ వాయువు. ఆనకట్ట ఉద్గారాలు తరచుగా చాలా కాలం పాటు సమగ్రంగా ఉంటాయి. 
 
ఉద్గారాలను తక్షణమే తగ్గించాల్సిన అవసరాన్ని మరుగుపరుస్తాయి. చివరగా, ఒకసారి మునిగిపోయిన ఖర్చులు, సంస్థలు, నిబంధనలు మెరుగైన ప్రత్యామ్నాయాలు ఉన్నప్పటికీ ప్రారంభ ఆనకట్ట  గ్రీన్‌హౌస్ వాయు ఉద్గారాల జీవితకాలాన్ని లాక్ చేసే ప్రమాదం ఉంది. వాతావరణ మార్పులను పరిష్కరించడానికి కుదించే అవకాశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, సౌర, పవన విద్యుత్ ఎంపికల వంటి స్థిరమైన ఇంధన వనరులపై దృష్టి సారించాలి.
వాతావరణ మార్పుల వేగాన్ని తగ్గించే నైతిక, శాస్త్రీయ ఆవశ్యకతను తీర్చడానికి తక్కువ ప్రభావ పునరుత్పాదక శక్తి కీలకం. అదే సమయంలో టిబెట్‌పైనే కాకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న సమాజాలపై ప్రభావాలను పరిమితం చేస్తుంది. దీనర్థం చైనా సమూలంగా మార్గాన్ని మార్చాలి.  కాబట్టి జల విద్యుత్ ఆనకట్టల హానికరమైన ప్రభావాలను నివారించేటప్పుడు గాలి,  సౌర వంటి పునరుత్పాదక ప్రయోజనాలను సంగ్రహించవచ్చు.
అయితే, ఎలా, ఎక్కడ, ఏది అభివృద్ధి చెందింది? అనేది కీలకం. ప్రభావిత సమాజాల నుండి ఉచిత, ముందస్తు, సమాచార సమ్మతితో సహా ముందస్తు పర్యావరణ అంచనాలను  కలుపుకొని నిర్ణయం తీసుకునే ప్రక్రియలు అవసరం. లొకేషన్ సైట్ తప్పనిసరిగా సున్నితమైన పర్యావరణ వ్యవస్థలు, వన్యప్రాణుల అవసరాలు, పవిత్ర స్థలాలు, స్థానిక కమ్యూనిటీ ప్రాధాన్యతలను పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి.
ఉదాహరణకు, మేతతో కలిపిన ఇన్‌స్టాలేషన్‌లు సాంప్రదాయ టిబెటన్ పాస్టోరల్ రిథమ్‌లను సులభతరం చేస్తున్నప్పుడు స్వచ్ఛమైన శక్తిని ఏకకాలంలో సమర్ధించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి. పోర్టబుల్ సోలార్ కూడా సంచార జీవన విధానాలకు మద్దతునిస్తుంది. డెర్గేలోని జలవిద్యుత్ డ్యామ్ నుండి తమ దేవాలయాలు, పట్టణాలను రక్షించమని సన్యాసులు, సన్యాసినులు, సామాన్యులు ప్రభుత్వ అధికారులను వేడుకుంటున్న చిత్రాలలో జలవిద్యుత్ కోసం చైనా ఏకాగ్రతతో కూడిన ప్రయత్నాల ఫలితాలు చూడవచ్చు. 
వాటిలో వందల వేల మంది వ్యక్తులు తమ సాంప్రదాయ గృహాల నుండి నిరాశ్రయులు కాబోవడం, పర్యావరణ క్షీణత, 1.8 బిలియన్ల ప్రజల శ్రేయస్సు, వాతావరణ గందరగోళాన్ని చూస్తారు.  దురదృష్టవశాత్తూ, జి జిన్‌పింగ్ పాలనలో పౌర సమాజ రంగం పూర్తిగా లేకపోవడంతో, ప్రాతినిథ్యం, వేడి చర్చ , స్థిరమైన అభివృద్ధి అవకాశాలు కూడా భయంకరంగా ఉన్నాయి.
అనేక పర్యావరణ, వాతావరణం, సామాజిక, సాంస్కృతిక, భౌగోళిక రాజకీయ ప్రమాదాలను పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా టిబెట్‌లో జలవిద్యుత్‌ను గుడ్డిగా కొనసాగించడం అనేది తనిఖీ చేయని అభివృద్ధి  గత తప్పులను పునరావృతం చేస్తుంది.  భౌగోళికంగా పోటీగా ఉన్న పర్యావరణ, సాంస్కృతికంగా ప్రత్యేకమైన ప్రాంతాన్ని మరింత తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుంది.
సరిపోని జలవిద్యుత్, నీరు, పర్యావరణ నిర్వహణ, దేశీయ – ప్రాంతీయ దుర్బలత్వం, అస్థిరతల అంశాలను మాత్రమే విత్తుతుంది. అదృష్టవశాత్తూ, ప్రత్యామ్నాయాలు ఉన్నాయి. సరిగ్గా అభివృద్ధి చెందిన, నిజంగా పునరుత్పాదక, స్థిరమైన ఇంధనం వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కోవడానికి దోహదపడేటప్పుడు సాంప్రదాయ టిబెటన్ జీవన విధానాలను నిర్వహించగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
 
ఆ లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి చైనా మానవ హక్కులు, ప్రాంతీయ ఒప్పందం, వాతావరణ బాధ్యతలను స్వీకరించే సమూల కోర్సు మార్పును చేయవలసి ఉంటుంది. తమ సహజ సంపద, వనరుల వినియోగాన్ని స్వేచ్ఛగా నిర్ణయించుకునే టిబెటన్ ప్రజల హక్కును కూడా కలిగి ఉన్న రాజకీయ పరిష్కారాన్ని చేరుకోవడానికి టిబెటన్ నాయకత్వంతో అర్థవంతమైన సంభాషణకు తిరిగి రావడం అత్యంత ప్రాథమికమైనది.