గిరిజనులలో అపూర్వ చైతన్యం కోసం కృషి చేసిన స్వామి లక్ష్మణానంద

* నేడు స్మృతి దినం 
 
వేదాంతం కేసరి స్వామి లక్ష్మణానంద సరస్వతి ఆగష్టు 23, 2008 రాత్రి దారుణంగా హత్యకు గురయ్యారు. ఎందుకంటే ఆయన అభాగ్యులను క్రైస్తవ మతంలోకి మార్చడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ, గిరిజన ఆధిపత్య ఒరిస్సాలోని కందమల్ జిల్లాలో స్థానిక అటవీ నివాసుల సంక్షేమం కోసం విశేషమైన కృషి చేశారు.

1924లో ఒడిశాలోని ఫుల్బాని (కంధమాల్) జిల్లాలోని గుర్‌జంగ్ గ్రామంలో జన్మించిన ఆయన తన జీవితాన్ని సమాజం కోసం అంకితం చేయాలని చిన్నప్పటి నుండి కోరుకునేవారు.  గృహస్థుడు, ఇద్దరు పిల్లలకు తండ్రి అయినప్పటికీ, ఒక రోజు తన సంకల్పాన్ని నెరవేర్చుకునే లక్ష్యంతో ఆధ్యాత్మిక సాధన కోసం హిమాలయాలకు వెళ్ళారు. 1965లో,  తిరిగి వచ్చి గోరక్ష (గోసంరక్షణ) ఉద్యమంలో చేరారు.

ప్రారంభంలో, అటవీ ప్రాబల్యం ఉన్న ఫుల్బాని (కంధమాల్) జిల్లాలోని చకపాడ్ అనే గ్రామం నుండి పని ప్రారంభించి, కొన్ని సంవత్సరాలలో, ఆయన సేవా కార్యక్రమాలు చుట్టుపక్కల ఉన్న అటవీ ప్రాంతాలలో ప్రతిధ్వనించడం ప్రారంభించాయి. గిరిజన ప్రజల సామాజిక, మతపరమైన అభివృద్ధితో పాటు, వారికి సాధికారత కల్పించేందుకు నాలుగు దశాబ్దాల పాటు కృషి చేశారు.

 
 గురుకుల వ్యవస్థ ఆధారంగా ఒక పాఠశాలను, కంధమాల్  మారుమూల ప్రాంతమైన చకపడాలో సంస్కృతం బోధించడానికి ఒక కళాశాలను స్థాపించారు. శంకరాచార్య కన్యాశ్రమం, జలేస్పట్ట వద్ద ఉన్న రెసిడెన్షియల్ పాఠశాల, జిల్లాలో స్వామీజీ మరొక ఆశ్రమం. ఇక్కడ బాలికలకు విద్యను బోధిస్తున్నారు.

1969లో చకపడాలో తన మొదటి ఆశ్రమాన్ని ప్రారంభించారు.  ఆశ్రమం స్థానిక గిరిజన జనాభా సంక్షేమం లక్ష్యంగా కార్యకలాపాలకు కేంద్రంగా మారింది. ఆయన బిరుపక్ష్య, కుమారేశ్వర్, జోగేశ్వర్ ఆలయాలను పునరుద్ధరించారు.  స్వామీజీకి వేదాంత తత్వశాస్త్రం, సంస్కృత వ్యాకరణంలో మంచి ప్రావీణ్యం ఉంది.  కాబట్టి “వేదాంత కేసరి” అని పిలిచేవారు.
 

ఆయన చాలా కాలం పాటు ఫుల్బానీ జిల్లాలో స్థిరంగా నిలబడి, గిరిజన సంస్కృతి, ధర్మాన్ని పరిరక్షించడానికి, రక్షించడానికి చాలా కష్టపడ్డారు.  గోవర్ధన్ పీఠానికి చెందిన శంకరాచార్య, పూరి ఆయనకు “బిధర్మి కుచక్ర విదారన్ మహారథి” బిరుదును ప్రదానం చేశారు.

 

 ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ ప్రచారక్  రఘునాథ్ సేథి కంధమాల్‌లో తన పనిని ప్రారంభించినప్పుడు ఆయనతో చాలా కాలం పాటు అనుబంధం కలిగి ఉన్నారు. చకపాడ్‌లో ప్రసిద్ధ బిరుపాఖ్య ఆలయం ఉన్నందున దానిని  మొదట తన కార్యకలాపాలకు కేంద్రంగా ఎంచుకున్నారు. తదనంతరం జలేస్పట్ట వద్ద కన్యాశ్రమం, కటక్ జిల్లాలోని తులసిపూర్, బంకిలో సేవా పాఠశాల, అంగుల్ జిల్లాలోని పనిగోలాలో ఒక ఆశ్రమాన్ని స్థాపించారు.

చకపడలోని బిరుపక్ష్యా దేవాలయం కంధమాల్ (ఫుల్బాని) జిల్లాలో ఉంది. ఇది దాదాపు 800 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. సముద్ర మట్టం నుండి. ఆలయానికి సమీపంలోనే బురుతంగ నది ప్రవహిస్తోంది. ఈ ప్రదేశం చుట్టూ అందమైన ప్రకృతి దృశ్యాలు ఉన్నాయి. రామాయణంలో కూడా చకపద ప్రస్తావించబడింది. 
 
చకపాద పాతకాలపు పేరు ఏకచక్రనగరి. పేరు రామాయణంతో ముడిపడి ఉంది. ఇక్కడ ఒక శివాలయం ఉంది, ఇక్కడ లింగం దక్షిణానికి వంగి ఉంటుంది.  ఈ ప్రదేశంలోని చెట్లన్నీ కూడా దక్షిణానికి వంగి ఉంటాయి. ఇక్కడి నుండి కంధమాల్ ప్రజల మొత్తం జీవన విధానాన్ని దశల వారీగా మార్చారు.

ఆయన వయోజన విద్య కోసం రాత్రి పాఠశాలను ప్రారంభించారు. 1969 సంవత్సరంలో చాకపాడ్‌లోని కళ్యాణ్ ఆశ్రమం అనే సంస్కృత పాఠశాల, సంస్కృత విద్యాలయాన్ని ప్రారంభించగా, ఇప్పుడు సంస్కృత కళాశాలగా ఉన్నతి కరించాడు. బాలికల విద్య కోసం, 1988లో కంధమాల్‌లోని జలెస్‌పటాలో ‘శంకరాచార్య కన్యాశ్రమం’ పూర్తిగా రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలను స్థాపించారు. అక్కడ 250 మంది బాలికల విద్యార్థులు చదువుతున్నారు. 
 
బంకిలో ఒక పాఠశాలను, అంగుల్ జిల్లాలోని పనిగోలాలో ఆశ్రమాన్ని కూడా స్థాపించారు. స్వామీజీ తరగతిలో విద్యార్థికి వ్యాకరణం, పొలంలో మంచి సాగు చేసే సాంకేతికతను బోధించారు. వరి కూరగాయలను ఎప్పుడు, ఎలా పండించాలో గ్రామస్తులకు బోధించారు. 
 

ఆయన ప్రయత్నాల కారణంగా, ఒడిశాలో ఉదయగిర, రైకియా బ్లాక్స్ ప్రాంతంలోని రైతులు ఉత్తమ నాణ్యత,  అత్యధిక పరిమాణంలో బీన్స్ ఉత్పత్తి చేస్తారు. వారు కటింగియాలో కూరగాయల సహకార సంఘాన్ని కూడా ఏర్పాటు చేశారు. ఈ ప్రయత్నాల ద్వారా, స్థానిక ప్రజల ఆర్థిక పరిస్థితి చాలా మెరుగుపడింది.

ఇప్పుడు మనం కండ్మాల్‌లో ఎక్కడ చూసినా పచ్చదనాన్ని చూడగలుగుతున్నాం, ఎందుకంటే ఇది ఇతర జిల్లాల కంటే ఎక్కువ అటవీ విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. ఇదంతా స్వామీజీల కృషి వల్లనే.. జిల్లాలోని పలు ప్రాంతాల్లో కొండ శిఖరాలపై “మఠం” కూడా స్థాపించి, ఆ కొండలోని చెట్లు మూగజీవాలకు, గ్రామ సమాజానికి చెందినవని గ్రామస్తులకు చెప్పారు.

 
గ్రామ కమిటీ అనుమతి తర్వాతనే చెట్టు, కలపను తీయండి అనడం అద్భుతంగా పనిచేసింది. ఇప్పుడు ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన ఉమ్మడి అటవీ నిర్వహణ వ్యవస్థను స్వామీజీ 1970లో ప్రారంభించారు.
స్వామీజీ గిరిజన సంస్కృతి, సంప్రదాయాల పరిరక్షణ కోసం చాలా శ్రద్ధ వహించారు.  అనేక ప్రదేశాలలో గిరిజనుల ఆరాధ్యదైవం (ధరణిపెను) స్థాపించి పునరుద్ధరించారు. 
 
అదేవిధంగా ఆయన గజపతి, కంధమాల్ జిల్లాల గుండా రథయాత్రను ప్రారంభించారు, ఈ సమయంలో వేలాది మంది గిరిజనులు తిరిగి వెళ్లి తమ స్వంత విశ్వాస వ్యవస్థలకు కట్టుబడి ఉండేలా ప్రేరేపింఛారు.
కన్నీరు, రక్తం ఎక్కడ పడితే ఆ ప్రాంతం అభివృద్ధి చెందదని ఆయన తరచూ స్వామిజి  చెబుతుండేవారు. విచక్షణారహితంగా గోహత్యను వ్యతిరేకించారు. పశువులను వధించకుండా కాపాడాలని ప్రజలకు బోధించారు. పలు సందర్భాల్లో రాష్ట్రంలోని పలు ప్రాంతాల్లో ప్రదర్శనలు, ధర్నాలు, నిరాహార దీక్షల్లో పాల్గొన్నారు. ఇందుకోసం ఆయన రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా పర్యటించారు.
ఆయనకు అనేక సామాజిక-సాంస్కృతిక, ధార్మిక సంస్థలతో సంబంధం ఉంది.  రాష్ట్రంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో అనేక దేవాలయాలను స్థాపించి, పునరుద్ధరించారు. ప్రధానంగా,  కందల్మాల్‌లో  క్రైస్తవ మత మార్పిడి నుండి గిరిజనులను రక్షించారు. ఆదివాసీలను తమ అసలు విశ్వాసానికి తిరిగి తీసుకురావడానికి విశేషంగా ప్రయత్నం చేశారు. ఆయన చేసిన కృషితో స్ఫూర్తి పొంది రాష్ట్రంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో వేలాది మంది ఆయన శిష్యులయ్యారు.
లక్షలాది మంది ఒడిశా ప్రజలు స్వామి లక్ష్మణానందజీ పట్ల ప్రత్యేక గౌరవాన్ని పెంచుకున్నారు. వందలాది గ్రామాల్లో పాదయాత్రలు చేసి లక్షలాది మంది వనవాసుల జీవితాల్లో ఆత్మగౌరవ భావాన్ని రేకెత్తించారు. వందలాది గ్రామాల్లో శ్రీమద్ భగవత్ కథను నిర్వహించారు.

1986లో, స్వామిజీ జగన్నాథపురిలో ఆసీనులైన భగవాన్ జగన్నాథ స్వామిని భారీ రథంపై ఏర్పాటు చేసి, ఒడిశాలోని అటవీ జిల్లాల గుండా సుమారు మూడు నెలల పాటు పర్యటించారు. ఈ రథం ద్వారా దాదాపు 10 లక్షల మంది వనవాసులు, మహిళలు జగన్నాథునితో చేరి భక్తిపూర్వకంగా పూజలు చేశారు. 

ఈ రథం ద్వారా స్వామీజీ గో నిషేధం, సాంఘిక దురాచారాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రజలకు అవగాహన కల్పించారు.  గోసంరక్షణను ప్రోత్సహించారు. దీంతో వనవాసులలో చైతన్యం, భక్తి మెలగింది. 1970 నుంచి డిసెంబర్ 2007 వరకు స్వామిజీపై 8 సార్లు దాడి జరిగింది. అయితే ఈ దాడులు జరిగినప్పటికీ, వనవాసులను క్రైస్తవ మతంలోకి మార్చడాన్ని ఆపాలన్న స్వామీజీ సంకల్పం అచంచలమైనది. స్వామీజీ చెబుతుండేవారు- “ఏం ప్రయత్నించినా దైవకార్యాన్ని అడ్డుకోలేరు.”

40 సంవత్సరాల కాలంలో క్రైస్తవ మిషనరీలు చేసిన అక్రమ, మోసపూరిత మార్పిడులను అడ్డుకోవడంలో స్వామిజీ కార్యకలాపాలు ఎంతగానో ఉపకరించాయి.  స్వామీజీ గోహత్య వ్యతిరేక ప్రచారంతో  క్రైస్తవ భూకబ్జాదారులను స్వామీజీ బట్టబయలు చేశారు. అభాగ్యులైన గిరిజనులను మార్చడానికి ఆయన చేస్తున్న కార్యక్రమాలు క్రైస్తవ మిషనరీలను సవాలు చేశాయి.

స్వామిజి దారుణ హత్య 

దానితో, క్రైస్తవ మిలిటెంట్లు స్వామి లక్ష్మణానంద సరస్వతిని దారుణంగా హతమార్చారు. శ్రీ కృష్ణ జన్మాష్టమి వేడుకల సందర్భంగా 23 ఆగస్టు 2008 రాత్రి 8 గంటలకు అమృతానంద బాబా, కిషోర్ బాబా, పురుబ్ గంటి కన్యాశ్రమ బాలికకు సంరక్షకులు. వారు కన్యాశ్రమంలోకి ప్రవేశించి 5 మందిని దారుణంగా హత్యా కావించారు.

23 ఆగస్ట్ 2008న ఒరిస్సాలోని కన్యా ఆశ్రమం జలేస్పట్ట కంధర్మల్ జిల్లా వద్ద సాయంత్రం 7:30 గంటలకు, స్వామీజీ తన ప్రార్థన తర్వాత ఆశ్రమవాసులతో స్వామిజి సంభాషిస్తున్నారు. ఆ సమయంలో  ముసుగులు ధరించిన 15 మంది యువకులు, ఏకే 47 రైఫిల్స్, ఇతర ఆయుధాలతో ఆశ్రయంలోకి ప్రవేశించారు.

బాబా అమృతానందుడిని స్వామి లక్ష్మణానంద సరస్వతిగా భావించి ముందుగా కాల్చి చంపారు. ఆశ్రమంలోని మరో శిష్యురాలు మాతా భక్తిమయి వెనుక ద్వారం గుండా పరుగెత్తుకుంటూ స్వామీజీ గదిలోకి వచ్చి, లోపలి నుండి గది తలుపులు మూసివేసి, స్వామీజీని రక్షించడానికి మరుగుదొడ్డిలోకి నెట్టివేసింది.

దుండగులు తలుపులు కోసి మాతా భకతిమయీని కొట్టారు. సాయం కోసం పరుగెత్తిన కిషోర్ బాబాపై కూడా కాల్పులు జరిగాయి. దుండగులు గదిలోకి ప్రవేశించి స్వామీజీ కోసం వెతికారు.  ఎక్కడా కనిపించకపోవడంతో, వారు మరుగుదొడ్డి తలుపు తెరిచి, కాల్చి చంపారు. స్వామీజీ అక్కడికక్కడే మృతి చెందారు. దారుణ హత్యకు గురైనప్పుడు ఆయనకు 84 ఏళ్లు. దుండగులు పదునైన ఆయుధాలతో మృతదేహాలను అతి కిరాతకంగా నరికి చంపారు.

నేరస్తులను (క్రైస్తవ మిలిటెంట్లను) అరెస్టు చేయడానికి, వారి వద్ద ఉన్న అక్రమ ఆయుధాలను సీజ్ చేయడానికి ప్రభుత్వం లేదా పరిపాలన యంత్రాంగం ఎటువంటి ప్రయత్నాలు చేయలేదు. క్రిస్టియన్ ఎన్జీవోల పాత్రలను పరిశోధించలేదు. క్రైస్తవులకు రక్షణ కల్పించడం, హిందువులను వేధించడం ప్రభుత్వ వైఖరిగా మారింది. వందలాది మంది హిందువులను అరెస్టు చేశారు.  కానీ చాలా కొద్ది మంది క్రైస్తవులను విచారించారు. చర్చిలు, ఇతర క్రైస్తవ సంస్థలకు ఆ కాలంలో నష్టం జరగనప్పటికీ, లక్షల రూపాయలు సహాయంగా అందించారు.