30న ఇస్రో స్పేస్ డాకింగ్ ఎక్స్ ప్రయోగం

డిసెంబర్ 30న జరగనున్న `స్పాడెక్స్’ (‘SpaDeX’ – స్పేస్ డాకింగ్ ఎక్స్‌పెరిమెంట్) మిషన్ కింద, ఇస్రో రెండు ఉపగ్రహాలను అంతరిక్షంలో జత చేసేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. ఈ ఉపగ్రహాలు బుల్లెట్ కంటే పది రెట్లు వేగంగా కదులుతాయి. అంతరిక్ష ఆస్తులను ఆపి, వాటిని స్థిరమైన స్థితిలో ఉంచడం సవాలుగా ఉంటుంది.

ఈ మిషన్ దశాబ్ద కాలం పాటు బెంగళూరులో అభివృద్ధి చెందింది. ఇప్పటి వరకు, రష్యా, అమెరికా, చైనా మాత్రమే ఈ సాంకేతికతను కలిగి ఉన్నాయి. ఇస్రో స్వతంత్రంగా ‘భారతీయ డాకింగ్ సిస్టమ్’ను రూపొందించింది, ఇది నాసా ఐడిఎస్ఎస్ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. పీఎస్ఎల్ వి  రాకెట్ రెండు 220 కిలోల ఉపగ్రహాలను భూమి నుండి 470 కిలోమీటర్ల ఎత్తుకు తీసుకెళ్తుంది. ఆపై, స్పేస్ డాకింగ్ మెకానిజం ద్వారా ఉపగ్రహాలను డాక్ చేస్తుంది.

ఇస్రో డాకింగ్ మెకానిజానికి ఇప్పటికే పేటెంట్ పొందింది. రెండు ఉపగ్రహాలు గంటకు 28,800 కిలోమీటర్ల వేగంతో కదులుతాయి. స్పెషల్ సెన్సార్ల సాయంతో వాటి సాపేక్ష వేగాన్ని సున్నాకి సమీపంగా తగ్గిస్తారు. ‘ఛేజర్’ మరియు ‘టార్గెట్’ అనే ఉపగ్రహాలు కలిసి ఒకటి అవుతాయి.

స్పాడెక్స్ ద్వారా, డాకింగ్ సాంకేతికతకు నైపుణ్యం కలిగిన నాలుగవ దేశంగా భారత్ అవతరిస్తుంది. ఈ సాంకేతికత చంద్రయాన్-4, భారతీయ అంతరిక్ష స్టేషన్ నిర్మాణం వంటి ప్రాజెక్టులకు అవసరం. ఈ మిషన్‌లో ఉపగ్రహాల అసెంబ్లీ, పరీక్షా అనంత్ టెక్నాలజీస్ ద్వారా నిర్వహించబడింది. ప్రైవేట్ సంస్థల భాగస్వామ్యం భారత అంతరిక్ష అభివృద్ధిలో ముందడుగు కాగలదు.

స్పాడెక్స్ మిషన్‌లో భారతీయ డాకింగ్ సిస్టమ్ ఆధునికంగా రూపొందించబడింది. ఇది ఐడిఎస్ఎస్ లో ఉపయోగించే 24 మోటార్లకు బదులుగా కేవలం రెండు మోటార్లను ఉపయోగిస్తుంది. గగన్‌యాన్ మిషన్‌ల కోసం 800 మిల్లీమీటర్ల డాకింగ్ పోర్ట్ కూడా అభివృద్ధి జరుగుతోంది.