డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్, ఒక భారతీయ న్యాయనిపుణుడు, ఆర్థికవేత్త, సంఘ సంస్కర్త, రాజకీయవేత్త. ముస్లిం రాజకీయాలు, ఇస్లాం గురించి సంక్లిష్టమైన అభిప్రాయాలను ఆయన వ్యక్తం చేశారు. భారతీయ ముస్లింల రాజకీయ ప్రవర్తన వారి మతపరమైన గుర్తింపు ద్వారా ప్రభావితమైందని, వారి నాయకులు రాజకీయ అధికారాన్ని పొందేందుకు మతాన్ని ఉపయోగించారని అంబేద్కర్ విశ్వసించారు.
ఇస్లాంను తమ రాజకీయ ఆశయాలను పెంచుకోవడానికి ఉపయోగించే ముస్లిం నాయకులను విమర్శించారు. ఈ విధానం భారతదేశంలో ఎక్కువ విభజన, మతవాదానికి దారితీస్తుందని స్పష్టం చేశారు . అంబేద్కర్ తన “పాకిస్థాన్ లేదా భారత దేశ విభజన” (పాకిస్తాన్ ఆర్ ది పార్టిషన్ ఆఫ్ ఇండియా) పుస్తకంలో పాకిస్తాన్‌ను సృష్టించడం పొరపాటు అని, ప్రత్యేక ముస్లిం దేశ ఆలోచన భారతీయ చరిత్ర, సంస్కృతిపై లోపభూయిష్ట అవగాహనపై ఆధారపడి ఉందని వాదించారు.
భారతీయ ముస్లింలకు ప్రత్యేక మాతృభూమి కావాలనే నిజమైన కోరిక నుండి కాకుండా రాజకీయ కారణాలతో పాకిస్తాన్ కోసం డిమాండ్ చేశారని ఆయన స్పష్టం చేశారు. ఇస్లాంకు పలు లోపాలు, పరిమితులు ఉన్నాయని చెబుతూ ఇస్లాం అనుచరులకు సహితం ఊహాజనిత ఆధిపత్య ధోరణిలో జీవించడం కాకుండా వాటిని గుర్తించడం చాలా అవసరమని ఆయన స్పష్టం చేశారు.
స్త్రీలు, అట్టడుగు కులాలను అణచివేసే విధంగా చూసిన కొన్ని ఇస్లామిక్ పద్ధతులను ఆయన విమర్శించారు. ఇది వారిని ప్రతికూల స్థితిలో ఉంచిందని, సమాజంలో పూర్తిగా పాల్గొనకుండా నిరోధించిందని అతను వాదించారు. ఆధునిక ప్రజాస్వామ్య విలువలకు విరుద్ధంగా ఉండే అనేక బోధనలు ఖురాన్‌లో ఉన్నాయని కూడా ఆయన విశ్వసించారు.
అయినప్పటికీ, అంబేద్కర్ ముస్లింలతో సహా చాలా మంది భారతీయుల జీవితాల్లో మతం ప్రాముఖ్యతను గుర్తించారు. అది సామాజిక, రాజకీయ మార్పులకు శక్తివంతమైన శక్తిగా ఉంటుందని నమ్మారు. సామాజిక న్యాయం, సమానత్వం వంటి ఆధునిక ఆలోచనలకు అనువుగా ఉండే మరింత సమగ్రమైన, ప్రగతిశీల ఇస్లాం కోసం ఆయన వాదించారు.
ఎస్సిలకు ముస్లింలతో సఖ్యత అసంభవం
ముస్లిం రాజకీయాలపై, ఇస్లాం గురించి అంబేద్కర్ ఆలోచనలను పరిశీలిస్తే, ముస్లింలతో రాజకీయ సఖ్యతతో షెడ్యూల్డ్ కులాల వారు ఎన్నటికీ అనుకూలంగా లేరని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. అంబేద్కర్ (అధ్యాయం X, ‘పాకిస్తాన్ లేదా భారత విభజన’)లో ఈ విషయం నిర్ద్వంద్వంగా పేర్కొన్నారు:
“హిందువులు, ముస్లింలు నిరంతరం పోరాడాలని ముస్లింలు భావిస్తారు; హిందువులు ముస్లింలపై తమ ఆధిపత్యాన్ని నెలకొల్పడానికి ఒక వంక ప్రయత్నించగా, మరోవంక ఈ దేశంలో పాలక వర్గంగా చారిత్రక స్థానాన్ని నెలకొల్పడానికి ముస్లింలు -ఈ పోరాటంలో బలవంతులు గెలుస్తారు. బలాన్ని నిర్ధారించడానికి వారు తమ శ్రేణులలో విభేదాలకు కారణమయ్యే ప్రతిదాన్ని అణచివేయాలి లేదా కోల్డ్ స్టోరేజీలో ఉంచాలి. ఇతర దేశాల్లోని ముస్లింలు తమ సమాజాన్ని సంస్కరించే పనిని చేబడుతున్నారు. కానీ భారతదేశంలోని ముస్లింలు అలా చేయడానికి నిరాకరిస్తున్నారు. అందుకు కారణం, ఇతర దేశాలలో ప్రత్యర్థి వర్గాలతో మతపరమైన, రాజకీయ ఘర్షణల నుండి విముక్తి పొందారు. కానీ, ఇక్కడ ఆ విధంగా లేదు”.
ముస్లింలలో సంస్కరణలు లేకపోవడానికి ముస్లిం రాజకీయ నాయకులు, మతపెద్దలపై తీవ్ర దాడి చేస్తూ, అంబేద్కర్ ఇంకా ఇలా అన్నారు: “ముస్లింలకు ఎన్నికలు కేవలం డబ్బుకు సంబంధించిన అంశం. చాలా అరుదుగా సాధారణ అభివృద్ధికి సంబంధించిన సామాజిక కార్యక్రమం. ముస్లిం రాజకీయాలు పూర్తిగా లౌకిక అంశాల గురించి పట్టించుకోవు. అంటే ధనికులు, పెదాలు, పెట్టుబడి, కార్మికులు, భూస్వామి, కౌలుదారు, పూజారి, సామాన్యుల మధ్య తేడాలు, సహేతుకత, మూఢనమ్మకాలను పట్టించుకోవు. ముస్లిం రాజకీయాలు తప్పనిసరిగా మతపరమైనవి. హిందువులు మరియు ముస్లింల మధ్య ఉన్న ఒక వ్యత్యాసాన్ని మాత్రమే గుర్తిస్తాయి”.
“లౌకిక వర్గాలకు సంబంధించిన ఏ అంశానికి అక్కడ స్థానం ఉండదు. వాటికి చోటు దొరికితే అవి అణచివేయలేనివి కాబట్టి. అవి ముస్లిం రాజకీయ ప్రపంచపు ఏకైక పాలక సూత్రం మతంకు లోబడి ఉంటాయి”.
ముస్లింలలో ఈ దుర్మార్గాల ఉనికి చాలా బాధ కలిగిస్తుంది. కానీ చాలా బాధ కలిగించే విషయం ఏమిటంటే, భారతదేశంలోని ముసల్మాన్‌లలో వారి నిర్మూలనకు తగిన స్థాయిలో సామాజిక సంస్కరణల వ్యవస్థీకృత ఉద్యమం లేదు. హిందువులకు సామాజిక దురాచారాలు ఉన్నాయి. కానీ వారి గురించి ఈ ఉపశమన లక్షణం ఉంది- అంటే, వారిలో కొందరు తమ ఉనికి గురించి స్పృహతో ఉన్నారు. వారిలో కొందరు వాటి తొలగింపు కోసం చురుకుగా ఆందోళన చేస్తున్నారు.
మరోవైపు, ముస్లింలు తాము దుర్మార్గులని గుర్తించరు. తత్ఫలితంగా రుగ్మతల తొలగింపు కోసం ఉద్యమించరు. నిజానికి, వారు తమ ప్రస్తుత పద్ధతుల్లో ఏదైనా మార్పును వ్యతిరేకిస్తారు”
ఈ విషంగా పేర్కొన్న డాక్టర్ అంబేద్కర్ చేసిన అనేక ప్రకటనలు, రచనల దృష్ట్యా, దళిత-ముస్లిం కలయికను ఏర్పరచడానికి ప్రయత్నించే ఏ నాయకుడైనా లేదా పార్టీ అయినా అంబేద్కర్ వారసత్వానికి ద్రోహం చేసినట్లే కాగలదు.
అంబేద్కర్ ను అవమానించిన నెహ్రు
కాంగ్రెస్ పార్టీ విషయానికొస్తే, అది మొదట డాక్టర్ అంబేద్కర్‌ను అవమాన పరచడంతో ఆయన కాంగ్రెస్‌కు రాజీనామా చేయవలసి వచ్చింది. ఆపై 1952 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో బొంబాయి నుండి, 1954 ఉప ఎన్నికలలో భండారా నుండి మళ్లీ ఓటమి చెందేటట్లు చేసింది. పార్లమెంటులో అంబేద్కర్ చేసిన రాజీనామా ప్రసంగం దేశంలోని షెడ్యూల్డ్ కులాలు/ షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రయోజనాలను కాంగ్రెస్ దెబ్బతీస్తోందని ఆయన ఎలా భావించారో స్పష్టం చేస్తుంది.
సెప్టెంబర్ 27, 1951న నెహ్రూ క్యాబినెట్‌కు రాజీనామా చేసిన తర్వాత పార్లమెంటులో అంబేద్కర్ ఇలా చెప్పారు (అంబేద్కర్ రచనలు, వాల్యూం. 14, పార్ట్ టూ, పేజీలు.1317-1327): “… షెడ్యూల్డ్ కులాలకు ఎందుకు ఉపశమనం కల్పించలేదు? ముస్లింల రక్షణపై ప్రభుత్వం చూపుతున్న శ్రద్ధను పోల్చండి. ముస్లింల రక్షణ కోసం ప్రధాని మొత్తం సమయం, శ్రద్ధను వెచ్చించారు. …
నేను తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నది ఏమిటంటే, రక్షణ అవసరం ముస్లింలకు మాత్రమేనా? షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలు, భారతీయ క్రైస్తవులకు రక్షణ అవసరం లేదా? ఈ సంఘాల పట్ల ఆయన చూపిన శ్రద్ధ ఏమిటి? నాకు తెలిసినంత వరకు ఏమీ లేదు. ముస్లింల కంటే ఎక్కువ శ్రద్ధ అవసరమయ్యే వీరికి అవసరం ఉంది”.
మంత్రివర్గంలో నెహ్రూతో కలిసి పనిచేసినప్పుడు తాను అనుభవించిన అవమానాన్ని కూడా ఆయన పంచుకున్నాడు: “…….. పాత వైస్రాయ్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిల్‌లో, నేను రెండు అడ్మినిస్ట్రేటివ్ పోర్ట్‌ఫోలియోలను కలిగి ఉన్నాను. లేబర్, సిపిడబ్ల్యుడి. ఇక్కడ చాలా ఎక్కువ ప్రణాళికా ప్రాజెక్టులను నేను నిర్వహించాను. కొంత అడ్మినిస్ట్రేటివ్ పోర్ట్‌ఫోలియోను కలిగి ఉండాలనుకుంటున్నాను”.
“ప్రధానమంత్రి అంగీకరించి, న్యాయశాఖతో పాటు ప్రణాళికా శాఖను కూడా నాకు ఇస్తానని చెప్పారు. దానిని రూపొందించాలనుకుంటున్నట్లు ఆయన చెప్పారు. దురదృష్టవశాత్తూ ప్లానింగ్ డిపార్ట్‌మెంట్ చాలా ఆలస్యంగా వచ్చింది . అది వచ్చేసరికి నేను మంత్రివర్గం నుండి తొలగిపోతున్నాను”.
“నా హయాంలో ఒక మంత్రి నుంచి మరో మంత్రికి అనేక శాఖల బదిలీలు జరిగాయి. వాటిలో దేనికైనా నన్ను పరిగణించవచ్చని అనుకున్నాను. కానీ నన్ను ఎప్పుడూ పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా వదిలేశాను. చాలా మంది మంత్రులకు రెండు, మూడు శాఖలు ఇవ్వడంతో వారిపై భారం పడింది. నాలాంటి వారు ఎక్కువ పని చేయాలని కోరుకున్నారు. ఇన్ ఛార్జి మంత్రి కొద్దిరోజులుగా విదేశాలకు వెళ్లినప్పుడు తాత్కాలికంగా పోర్ట్ ఫోలియో నిర్వహించేందుకు కూడా నన్ను పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు”.
“మంత్రుల మధ్య ప్రభుత్వ పని పంపిణీలో ప్రధాన మంత్రి అనుసరించే సూత్రం ఏమిటో అర్థం చేసుకోవడం కష్టం. ఇది సామర్థ్యమా? ఇది నమ్మకమా? ఇది స్నేహమా? క్యాబినెట్‌లోని ఫారిన్ అఫైర్స్ కమిటీ లేదా డిఫెన్స్ కమిటీ వంటి ప్రధాన కమిటీలలో కూడా నన్ను సభ్యుడిగా నియమించలేదు. ఎకనామిక్స్ అఫైర్స్ కమిటీ ఏర్పడినప్పుడు, నేను ప్రాథమికంగా ఎకనామిక్స్ అండ్ ఫైనాన్స్ విద్యార్థిని అయినందున, ఈ కమిటీకి నియమిస్తారని నేను ఆశించాను. కానీ నన్ను వదిలేశారు”.
“ప్రధానమంత్రి ఇంగ్లాండుకు వెళ్ళినప్పుడు మంత్రివర్గం ఈ కమిటీకి నన్ను నియమించింది. కానీ ఆయన తిరిగి వచ్చినప్పుడు, మంత్రివర్గం పునర్నిర్మాణంలో తీసుకున్న అనేక చర్యలు ఒకదానిలో, ఆయన నన్ను విడిచిపెట్టారు. తదుపరి పునర్నిర్మాణంలో నా పేరు కమిటీకి చేర్చినా, అది నా నిరసన ఫలితంగా జరిగింది.
More Stories
సందడిగా దత్తాత్రేయ `అలయ్ బలయ్’
భీమస్మృతి మనకు మార్గదర్శకం, మనుస్మృతి కాదు
పంటలకు జీవ ఉత్ప్రేరకాలఅమ్మకంపై నిషేధం