వాస్తవ నియంత్రణ రేఖ వెంబడి తూర్పు లడఖ్ సరిహద్దులో 2020 నుండి నెలకొన్న ప్రతిష్టంభన తొలగే విధంగా భారత్ – చైనాల మధ్య ఒప్పందం జరిగిందని, ఇక నుండి 2020 ముందు విధంగా గస్తీ జరుపుకొనే సౌలభ్యం ఏర్పడిందని భావిస్తుండగా, ఈ విషయమై చైనా మౌనం వహిస్తుండడం విస్మయం కలిగిస్తోంది. వాస్తవ నియంత్రణ రేఖ (ఎల్‌ఎసి) వెంబడి “గస్తీ ఏర్పాట్లపై” భారతదేశం, చైనా సంధానకర్తలు ఒక ఒప్పందానికి చేరుకున్నారు.
ఇది 2020లో ఈ ప్రాంతాలలో తలెత్తిన సమస్యల పరిష్కారానికి దారితీసిందని భారతదేశం తెలిపింది. రష్యాలోని కజాన్‌లో జరుగుతున్న బ్రిక్స్ నేతల శిఖరాగ్ర సదస్సు సందర్భంగా ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్పింగ్ మధ్య బుధవారం ద్వైపాక్షిక సమావేశం జరిగిన తర్వాత సోమవారం ఈ ప్రకటన జరిగింది. విశేషమేమిటంటే, ఈ వారంలో చైనా ప్రకటనలు గస్తీపై ఒప్పందాన్ని సూచించలేదు.
గస్తీపై తమ ఒప్పందానికి బీజింగ్ చేసిన ప్రకటనలలో ఎటువంటి ప్రస్తావన లేకపోవడాన్ని ఢిల్లీ గమనించడంతో విదేశాంగ మంత్రి ఎస్ జైశంకర్ మాట్లాడుతూ “ఒప్పందాలు, ఒకసారి కుదిరితే వాటిని కచ్చితంగా గౌరవించాలి”, “వివాదాలు, విభేదాలు తప్పనిసరిగా ఉండాలి. సమాలోచనలు, దౌత్యం ద్వారా పరిష్కరించబడుతుంది” అని స్పష్టం చేశారు.
రష్యాలోని కజాన్‌లో చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్పింగ్ పాల్గొన్న బ్రిక్స్ ఔట్‌రీచ్‌ సమ్మిట్‌లో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ తరపున ఆయన మాట్లాడారు. బుధవారం జింగ్ పింగ్ తో భేటీ తర్వాత మోదీ భారత్ కు బయలుదేరారు. అక్కడ ఇద్దరు నాయకులు “భేదాభిప్రాయాలు, వివాదాలను సరిగ్గా పరిష్కరించుకొనే ప్రాముఖ్యతను” నొక్కిచెప్పారు.
జింగ్ పింగ్ కూడా “మరింత కమ్యూనికేషన్, సహకారం” కోసం పిలుపునిచ్చారు. పైగా, “మా రెండు దేశాలు, అంతర్జాతీయ సమాజంలోని ప్రజలు మా సమావేశంపై చాలా శ్రద్ధ చూపిస్తున్నారు” అని పేర్కొన్నారు.
న్యూ ఢిల్లీలో, రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ మాట్లాడుతూ, సాంప్రదాయ ప్రాంతాలలో గస్తీతో సహా “క్షేత్ర స్థాయి పరిస్థితిని పునరుద్ధరించడానికి రెండు దేశాల మధ్య చర్చల తర్వాత విస్తృత ఏకాభిప్రాయం సాధించబడింది” అని చెప్పారు. భారత సైన్యం, భూతాల యుద్ధ అధ్యయన కేంద్రంలు నిర్వహించిన చాణక్య డిఫెన్స్ డైలాగ్ కార్యక్రమంలో మాట్లాడుతూ “భారతదేశం, చైనాలు నియంత్రణ రేఖతో పాటు కొన్ని ప్రాంతాలలో తమ విభేదాలను పరిష్కరించడానికి దౌత్య, సైనిక స్థాయిలలో చర్చలలో పాల్గొన్నాయని చెప్పారు.
చర్చల ప్రకారం, సమాన, పరస్పర భద్రత సూత్రాల ఆధారంగా క్షేత్రస్థాయిలో పరిస్థితిని పునరుద్ధరించడానికి విస్తృత ఏకాభిప్రాయం సాధించబడిందని తెలిపారు. “సాధించిన ఏకాభిప్రాయం సాంప్రదాయ ప్రాంతాలలో గస్తీ కలిగి ఉంటుంది. ఇది నిరంతర సంభాషణలో నిమగ్నమయ్యే శక్తి. ఎందుకంటే త్వరగా లేదా తర్వాత, పరిష్కారాలు ఉద్భవిస్తాయి, ” అని ఆయన పేర్కొన్నారు.
కజాన్‌లో, జైశంకర్ మాట్లాడుతూ, “వివాదాలు, ఉద్రిక్తతలను సమర్థవంతంగా పరిష్కరించడం నేటి ప్రత్యేక అవసరం. ఇది యుద్ధ యుగం కాదని ప్రధాని మోదీ ఉద్ఘాటించారు. వివాదాలు, విభేదాలు చర్చలు, దౌత్యం ద్వారా పరిష్కరించబడాలి. ఒకసారి కుదిరిన ఒప్పందాలను నిష్కపటంగా గౌరవించాలి. మినహాయింపు లేకుండా అంతర్జాతీయ చట్టాలకు కట్టుబడి ఉండాలి” అని స్పష్టం చేశారు.
2020లో తూర్పు లడఖ్‌లో చైనా చొరబాట్లు స్తంభించినప్పటి నుండి స్తంభింపచేసిన సంబంధాలను పునరుద్ధరించడానికి భారతదేశం, చైనాల ప్రకటనలు, ఐదేళ్లలో మొదటిసారిగా మోదీ – జింగ్ పింగ్ ద్వైపాక్షిక సమావేశం తరువాత మొదటి దశలుగా భావించబడ్డాయి. వారి ద్వైపాక్షిక సమావేశం తరువాత, చైనా, భారతీయ ధోరణులు కొంత భిన్నత్వాన్ని ప్రతిబింబించాయి.
కేవలం మోదీ మాత్రమే సరిహద్దు ఒప్పందం గురించి ప్రస్తావించగా, చైనా ప్రకటన కేవలం “ముఖ్యమైన పురోగతి” గురించి మాట్లాడింది. జింగ్ పింగ్ సరిహద్దు ఒప్పందాన్ని అస్సలు ప్రస్తావించలేదు. అయితే మొదటి నుండి సరిహద్దు వివాదాన్ని దాటవేసే ప్రయత్నమే చైనా చేస్తూ వస్తోంది.
ఏప్రిల్ 2024లో, ప్రధాని మోదీ న్యూస్‌వీక్ మ్యాగజైన్‌తో మాట్లాడుతూ, “భారతదేశానికి, చైనాతో సంబంధం ముఖ్యమైనది. మన ద్వైపాక్షిక అసాధారణతలను నివారించడానికి మన సరిహద్దులలోని సుదీర్ఘమైన పరిస్థితిని అత్యవసరంగా పరిష్కరించాల్సిన అవసరం ఉందని నా నమ్మకం. పరస్పర చర్యలను మన వెనుక ఉంచవచ్చు” అని స్పష్టం చేశారు.
మోదీ వ్యాఖ్యలపై స్పందనగా చైనా విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతినిధి మాట్లాడుతూ, భారతదేశం మరియు చైనా మధ్య సంబంధాలు “సరిహద్దు పరిస్థితి కంటే ఎక్కువ”, “సరిహద్దు పరిస్థితులకు సంబంధించిన సమస్యలను పరిష్కరించడంలో చైనా, భారతదేశం దౌత్య, సైనిక మార్గాల ద్వారా సన్నిహిత సంభాషణను కలిగి ఉన్నాయి. సానుకూల పురోగతిని సాధించాయి” అని చెప్పుకొచ్చారు.
భారతదేశం, చైనా మధ్య సరిహద్దు నిర్వహణకీలక అంశాలలో గస్తీ ఒకటి. మ్యాప్‌లకు అనుగుణమైన భౌతిక రేఖ మైదానంలో లేనందున, భారత సైనికులు స్థావరానికి తిరిగి రావడానికి ముందు సరిహద్దు గురించి భారత అవగాహనకు వెళ్లాలని భావిస్తున్నారు. డెప్సాంగ్, డెమ్‌చోక్ ప్రాంతాలు 2020 చైనీస్ చొరబాట్లకు ముందు ఉన్న సమస్యలను వారసత్వ అంశాలు.
దీనర్థం దేప్‌సాంగ్ మైదానాలలో, డెమ్‌చోక్‌లోని చార్డింగ్ నుల్లాలో భారత సైనికులు 10 నుండి 13 వరకు పెట్రోలింగ్ పాయింట్ వరకు పెట్రోలింగ్ చేయవచ్చు. పెట్రోలింగ్ ఏర్పాట్లపై ఒప్పందం ప్రతి వైపు 50,000 నుండి 60,000 మంది సైనికులు ఉన్న ప్రాంతాలలో తొలగింపు, తీవ్రతరం, సైనికీకరణను తగ్గించడానికి దారితీస్తుందని భావిస్తున్నారు.
More Stories
పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్ ను తిరిగి స్వాధీనం చేసుకోవాలి
శతాబ్దిలో ఆర్ఎస్ఎస్, సిపిఐ … వారెక్కడ? వీరెక్కడ?
శబరిమలలో బంగారం అదృశ్యంతో ఇరకాటంలో సిపిఎం!