పాకిస్తాన్ చాలా కాలంగా సంక్షోభకర పరిస్థితులను ఎదుర్కొంటున్నాయి. రాను రాను అవి మరింత తీవ్రమవుతున్నాయి. పాకిస్తాన్ సైన్యం నేరుగా లేదా పరోక్షంగా ఇబ్బందుల్లో ఉన్న దేశాన్ని పాలించడంతో ప్రజాస్వామ్యం వేళ్ళూనుకోలేకపోయింది. నాయకులు ఆర్మీ జనరల్స్ మాట వినడానికి ప్రయత్నించినా లేదా దిక్కరింపు ధోరణులు ప్రదర్శించినా మూల్యం చెల్లించుకోవాల్సి వస్తుంది.
ఇప్పుడు పాకిస్తాన్ ప్రజాస్వామ్యం మరోసారి మరో మలుపులో ఉంది. ప్రతిపాదిత 27వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా మరింత అధికారాన్ని స్వాధీనం చేసుకోవాలనే ఫీల్డ్ మార్షల్ అసిమ్ మునీర్ ప్రయత్నం కేంద్రీకృత, సైనిక నేతృత్వంలోని పాలన ఏర్పాటుకు అతని ఉద్దేశాలను స్పష్టం చేస్తుంది. 27వ సవరణ 2010లో కేంద్రీకృత, పరిపాలనా అధికారాలను ప్రావిన్సులకు అప్పగించిన 18వ సవరణ స్ఫూర్తిని రద్దు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.
ఇది రాష్ట్రాలకు ఆర్థిక అధికారాలను ఇవ్వడం ద్వారా సమాఖ్యవాదం, పౌర నియంత్రణను బలోపేతం చేసింది. అయితే, సైన్యం ఎప్పుడూ ఈ నిబంధనల పట్ల అసహనం వ్యక్తం చేస్తూనే వస్తుంది. సంవత్సరాలుగా, ప్రావిన్సులు దేశ వనరులలో ఎక్కువ భాగాన్ని కలిగి ఉన్నాయని జనరల్స్ ఫిర్యాదు చేస్తున్నారు. ఇప్పుడు, మునీర్ ఆ అధికారాన్ని కేంద్రానికి – తద్వారా సైన్యం కోసం తిరిగి పొందబోతున్నట్లు కనిపిస్తోంది.
షెహబాజ్‌ షరీఫ్‌ ప్రభుత్వం శనివారం పాక్ పార్లమెంట్‌లో 27వ రాజ్యాంగ సవరణను ప్రవేశ పెట్టి ఆర్టికల్ 243కి సవరణలు ప్రతిపాదించింది. ఈ రాజ్యాంగ సవరణ ప్రతిపాదనను పాక్ రక్షణ మంత్రి ఖవాజా ఆసిఫ్ ధ్రువీకరించినట్లు తెలుస్తోంది. ఆర్టికల్ 243 ప్రకారం ప్రభుత్వానికి సైన్యంపై నియంత్రణ అధికారం ఉంటుంది. దీనిని సవరిస్తే, సైన్యంపై ప్రభుత్వానికి ఉండే అధికారాలు తగ్గే అవకాశం ఉంది. కొత్త చట్టం ప్రకారం, ఫీల్డ్ మార్షల్ ఆసిఫ్ మునీర్ కు పాకిస్తాన్ లో చట్టపరమైన రక్షణ లభిస్తోంది. అభిశంసన ద్వారా మాత్రమే ఆయనను తొలగించవచ్చు.
ప్రతిపాదిత సవరణ జాతీయ ఆర్థిక కమిషన్ అవార్డును పునర్నిర్వచించిందని, అధ్యక్ష అధికారాన్ని విస్తరిస్తుందని, న్యాయవ్యవస్థను “క్రమశిక్షణ” చేయడానికి చర్యలను ప్రవేశపెడుతుందని చెబుతున్నారు. ఈ మార్పులు కలిసి, పాకిస్తాన్ రాజకీయ, ఆర్థిక నిర్మాణంపై సైన్యానికి తిరుగులేని అధికారాలను కలిగిస్తాయి. న్యాయ నియామకాలు, బదిలీలపై ఎక్కువ నియంత్రణతో పాటు కొత్త రాజ్యాంగ న్యాయస్థానం, బెంచ్ నుండి భిన్నాభిప్రాయాలను తటస్థీకరిస్తుందని నిర్ధారిస్తుంది.
ఇది మార్షల్ లాకు తిరిగి రావడం కాదు, కానీ పౌర ప్రభుత్వాలు సైనిక దిశలో పనిచేసే పాకిస్తాన్ “హైబ్రిడ్” వ్యవస్థ పరిణామం. మునీర్, అతని ఆధిపత్యం అత్యవసర పరిస్థితి ప్రకటన లేకుండా 2027 వరకు, బహుశా అంతకు మించి పొడిగించబడుతుందని భావిస్తున్నారు. పాకిస్తాన్ ఆర్థిక స్వేచ్ఛా పతనం, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌తో దాని పశ్చిమ సరిహద్దులో పెరుగుతున్న ఉగ్రవాదం,రాజకీయ వర్గం పట్ల పెరుగుతున్న ప్రజల భ్రమలతో పోరాడుతోంది.
ఈ సంక్షోభాలను నిర్వహించడానికి సంస్థలకు అధికారం ఇవ్వడానికి బదులుగా, ప్రభుత్వం తన పట్టును బిగిస్తోంది. ఆర్డర్ విధించే ప్రతి సైనిక ప్రయత్నం దేశాన్ని బలహీనపరిచింది, దాని రాజకీయ వర్గం మరింత ఆధారపడింది, దాని ప్రజలను మరింత విరక్తి చెందించింది. సైన్యం రాజకీయ, ఆర్థిక అడుగుజాడలను, పరిశ్రమ, మౌలిక సదుపాయాల నుండి రాజ్యాంగ అధికారం వరకు విస్తరించడానికి మునీర్ చేసిన ప్రయత్నం స్థిరత్వం అనే భ్రాంతిని అందించవచ్చు.
కానీ దేశ గతంలో చూపినట్లుగా, సైనిక పాలనలతో దాని పదేపదే ప్రయోగాలు ప్రజాస్వామ్యాన్ని బలహీనపరిచాయి. వృద్ధి, అభివృద్ధిని దెబ్బతీశాయి. 27వ సవరణ ముందుకు సాగుతున్న కొద్దీ, పాకిస్తాన్ ఒక కఠినమైన ఎంపికను ఎదుర్కొంటుంది: భాగస్వామ్య ప్రజాస్వామ్యాన్ని తిరిగి పొందడం లేదా దాని అత్యంత శక్తివంతమైన సంస్థ కింద శాశ్వత సంరక్షణను అంగీకరించడం. నేటి నిజమైన ప్రమాదం నెమ్మదిగా, రాజ్యాంగబద్ధంగా స్వేచ్ఛ కోతకు గురవుతోంది. పాకిస్తాన్ తన సొంత బరువుతో మునిగిపోతోంది.
భారత్ మాదిరిగా త్రివిధ దళాలను ఏకీకృతం చేసేందుకుపాక్‌ సైన్యం, వైమానిక దళం, నౌకదళం మధ్య సమన్వయం కోసం ఒక ఏకీకృత కమాండ్‌ వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయాలని పాక్ నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు రాజ్యాంగ సవరణ చేసి కమాండర్‌ ఆఫ్‌ డిఫెన్స్‌ ఫోర్స్‌- సీడీఎఫ్ అనే సరికొత్త పదవిని తీసుకుచ్చేందుకు శనివారం రాజ్యాంగ సవరణ తీసుకొచ్చింది.
కొత్తగా ప్రతిపాదించిన సీడీఎఫ్ ఈ ఏకీకృత వ్యవస్థకు అధిపతిగా ఉంటారని పేర్కొన్నాయి. ఈ పదవిని పాక్ ఆర్మీ చీఫ్ ఆసిం మునీర్‌కు కట్టబెట్టి ఆయనకు విశిష్ట అధికారాలు కల్పించాలని షరీఫ్‌ ప్రభుత్వం ఆలోచన చేస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. నవంబర్ 28న మునీర్ పదవీ విరమణ చేయనుండగా ఆయన్ను కొనసాగించడానికే కొత్త పదవి తీసుకొస్తున్నట్లు భావిస్తున్నారు. ఈ సవరణ జరిగితే మునీర్‌కు పాక్ సైన్యంపై మరింత పట్టు పెరగనుంది.
More Stories
హిందువుగా ఉండటం అంటే భారత్ పట్ల బాధ్యత వహించడమే
ధార్మిక, వ్యవస్థీకృత, దయగల సమాజమే ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ లక్ష్యం
కేంద్రంలో సుస్థిరతకు రాష్ట్రంలోనూ బిజేపి బలపడాలి