భారత అంతరిక్ష పరిశోధన రంగానికి విశేష సేవలందించిన ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త, పద్మ భూషణ్‌ గ్రహీత డాక్టర్‌ ఏక్‌నాథ్‌ వసంత్‌ చిట్నిస్ (100) కన్నుమూశారు. కొద్ది రోజులుగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న చిట్నిస్, బుధవారం నాడు గుండెపోటు రావడంతో పుణెలోని తన నివాసంలో తుదిశ్వాస విడిచారని ఆయన కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు. భారత అంతరిక్ష కార్యక్రమ పితామహుడు డాక్టర్‌ విక్రమ్‌ సారాభాయ్ చివరి సహచరులలో చిట్నిస్ ఒకరు.
జూలై 25, 1925న కొల్హాపూర్‌లో జన్మించిన చిట్నిస్ చిన్న వయసులోనే తన తల్లిదండ్రులిద్దరినీ కోల్పోయి తన అమ్మమ్మ దగ్గర పెరిగాడు. పూణే నుండి భౌతిక శాస్త్రంలో డిగ్రీ పొందిన తర్వాత, మొదట ఆల్ ఇండియా రేడియోలో చేరాడు. కానీ త్వరలోనే తన శాస్త్రీయ ఆసక్తిని అనుసరించి సారాభాయ్ స్థాపించిన అహ్మదాబాద్‌లోని నూతన భౌతిక పరిశోధన ప్రయోగశాల (పిఆర్ఎల్) వైపు మళ్లాడు.
1960ల ప్రారంభంలో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన చిట్నిస్ దార్శనికత, క్షేత్రస్థాయి పని భారతదేశపు మొదటి రాకెట్ ప్రయోగాలకు ప్రదేశంగా కేరళలోని తుంబాను ఎంచుకోవడానికి దారితీసింది, ఇది వాతావరణ అధ్యయనాలకు అనువైన భూమధ్యరేఖ స్థానం. తరువాత శ్రీహరికోటలో రెండవ ప్రయోగ స్థలాన్ని ఏర్పాటు చేయడంలో ఆయన సహాయం చేశారు.
1975–76లో శాటిలైట్ ఇన్‌స్ట్రక్షనల్ టెలివిజన్ ఎక్స్‌పెరిమెంట్ (సైట్)కు నాయకత్వం వహించడం ఆయన చేసిన మైలురాయి సహకారాలలో ఒకటి. ఇది భారతదేశం అంతటా 2,400 మారుమూల గ్రామాలకు విద్యా కార్యక్రమాలను ప్రసారం చేయడానికి నాసా వారి ఎటిఎస్ -6 ఉపగ్రహాన్ని ఉపయోగించింది. ఇన్ సాట్ కార్యక్రమానికి ముందున్నదిగా భావించే ఇది గ్రామీణ భారతదేశానికి ఉపగ్రహ టెలివిజన్‌ను తీసుకువచ్చింది. భారతదేశ టెలికాం, ప్రసార విప్లవానికి జన్మనిచ్చింది.
ప్రస్తుతం ఇస్రోగా రూపాంతరం చెందిన ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కమిటీ ఫర్‌ స్పేస్‌ రీసెర్చ్‌ తొలి నాళ్లలో ఆయన కీలకమైన పాత్ర పోషించారు. భారత జాతీయ అంతరిక్ష పరిశోధన కమిటీలో చిట్నీస్‌ కీలక పాత్ర పోషించారు. ఆ తర్వాత ఈ కమిటీనే అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో)గా రూపాంతరం చెందింది. 1981 నుంచి 1985 వరకు అహ్మదాబాద్‌లోని ఇస్రో స్పేస్‌ అప్లికేషన్స్‌ సెంటర్‌ (ఎస్‌ఎసి)కి ఆయన రెండో డైరెక్టర్‌గా పనిచేశారు. డాక్టర్‌ చిట్నీస్‌కి కుమారుడు డాక్టర్‌ చేతన్‌ చిట్నీస్‌, కోడలు అంబికా, మనవరాళ్లు తరిణి, చందిని ఉన్నారు.
More Stories
బిహార్ ఎన్నికల్లో వికాసానికి, వినాశనానికి మధ్య పోరు
ఏఐతో డీప్‌ఫేక్‌, కృత్రిమ కంటెంట్‌ లపై కేంద్రం కొరడా
లవ్ జిహాద్కు వ్యతిరేకంగా అస్సాంలో నూతన బిల్లు