నవా ఠాకూరియా
ఆగస్టు 5, 2025న ప్రత్యక్ష టెలివిజన్‌లో దేశాన్ని ఉద్దేశించి ప్రసంగించిన బంగ్లాదేశ్ తాత్కాలిక ప్రభుత్వ అధిపతి డాక్టర్ ముహమ్మద్ యూనస్, దక్షిణాసియా దేశం వచ్చే ఏడాది ఫిబ్రవరి మొదటి అర్ధ భాగంలో 13వ జాతీయ సంసద్ ఎన్నికలకు వెళుతుందని ప్రకటించారు (బంగ్లాదేశ్ ఎన్నికల అధికారి తర్వాత జాతీయ కార్యక్రమానికి ఫిబ్రవరి మొదటి వారాన్ని పేర్కొన్నారు), అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రజాస్వామ్యానికి కీలకమైన షరతు పత్రికా స్వేచ్ఛ అని కూడా తెలిపారు.
2024 జూలై-ఆగస్టులో జరిగిన సామూహిక తిరుగుబాటు (ప్రధానమంత్రి షేక్ హసీనాను పదవీచ్యుతురాలిని చేసిన తర్వాత ఆపద్ధర్మ ప్రభుత్వానికి ప్రధాన సలహాదారుగా ఏకైక బంగ్లాదేశ్ నోబెల్ గ్రహీతను నియమించడానికి మార్గం సుగమం చేసింది) వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని, గత రోజులను పరిశీలిస్తే స్వేచ్ఛా జర్నలిజానికి అతిపెద్ద, తొలి అడ్డంకి ప్రభుత్వమేనని స్పష్టమవుతుందని డాక్టర్ యూనస్ ఉద్ఘాటించారు.
మాతృభాష బెంగాలీ భాషలో ప్రసంగించిన ఆయన ఢాకాలో ఫాసిస్ట్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా 170 మిలియన్ల మంది ముస్లిం ఆధిపత్య దేశంలో విద్యార్థులు, సాధారణ బంగ్లాదేశ్ జాతీయుల భారీ తిరుగుబాటు గత సంవత్సరం ఆగస్టు 5న ఎలా ముగిసిందో గుర్తుచేసింది. బంగ్లాదేశ్ పౌరుల జీవితాలను ప్రభావితం చేసే వివిధ రంగాలలో సంస్కరణల కోసం వివిధ చొరవలను వెల్లడిస్తూ, విమర్శలకు చోటు కల్పించడానికి ఉన్న అన్ని అడ్డంకులను తొలగించడానికి తన ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుందని డాక్టర్ యూనస్ వివరించారు.
ఇప్పుడు, ప్రధాన స్రవంతి ద్వారా లేదా సోషల్ మీడియా ద్వారా ఎవరైనా ప్రభుత్వాన్ని స్వేచ్ఛగా విమర్శించవచ్చు. ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని మీడియా కూడా ఇప్పుడు అధికారులను బహిరంగంగా విమర్శించవచ్చు. ఇటీవలి కాలంలో ఇది ఊహించలేనిది. జర్నలిస్టులలో జవాబుదారీతనం నిర్ధారించడానికి, ప్రభుత్వం బంగ్లాదేశ్ ప్రెస్ కౌన్సిల్‌ను పునర్నిర్మించింది. జర్నలిస్టులకు సాధికారత కల్పించడానికి వివిధ రకాల శిక్షణలను ప్రారంభించింది. తద్వారా వారు తప్పుడు సమాచారాన్ని ఎదుర్కోగలరు.
డిజిటల్ సెక్యూరిటీ చట్టం (తరువాత సైబర్ సెక్యూరిటీ చట్టం ద్వారా భర్తీ చేశారు) గురించి ప్రస్తావిస్తూ, డాక్టర్ యూనస్ దానిని రద్దు చేసినట్లు ప్రకటించారు. అందువల్ల ఈ చట్టం కింద జర్నలిస్టులపై నమోదైన అన్ని కేసులను ఉపసంహరించుకున్నట్లు ప్రకటించారు. అయితే, మీడియా ప్రతినిధులకు చట్టపరమైన, సామాజిక భద్రతను పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పటికీ, జనాభా ఉన్న దేశంలోని వాస్తవ పరిస్థితి ఆందోళనకరంగానే ఉంది.
మైమెన్సింగ్‌కు చెందిన దైనిక్ ప్రతిదినర్ కగోజ్ వార్తాపత్రికతో సంబంధం ఉన్న ఎండీ అసదుజ్జమాన్ తుహిన్ ఇటీవల జరిగిన హత్య బంగ్లాదేశ్‌లో మీడియా స్వేచ్ఛ, భద్రతల భయంకరమైన చిత్రాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఆగస్టు 7 సాయంత్రం ఢాకా సమీపంలోని గాజీపూర్ ప్రాంతంలోని స్థానిక టీ స్టాల్‌లో తుహిన్ (40) ను దుండగుల బృందం నరికి చంపింది.
పోలీసుల ప్రాథమిక సమాచారం ప్రకారం, కొంతమంది గూండాలు దోపిడీకి పాల్పడటానికి సంబంధించిన నేరాన్ని చిత్రీకరించడం వల్లనే లేఖరిని లక్ష్యంగా చేసుకున్నారు. సమీపంలోని భవనం నుండి స్వాధీనం చేసుకున్న సిసిటివి ఫుటేజ్ తుహిన్ తీవ్ర గాయాలపాలై అక్కడికక్కడే మరణించాడని సూచించింది. తర్వాత పోలీసులు తుహిన్ మృతదేహాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు, అతను తన భార్య ముక్తా అఖ్తర్, ఇద్దరు కుమారులు, అనేక మంది దగ్గరి బంధువులను విడిచిపెట్టాడు.
మరుసటి సాయంత్రం, ప్రజా ప్రయోజన సమస్యలపై మీడియా నివేదికలు అందించడంలో ప్రసిద్ధి చెందిన తుహిన్ హత్యకు సంబంధించి పోలీసులు నలుగురు వ్యక్తులను (ఎండీ కేతు మిజాన్, అతని భార్య పారుల్ అఖ్తర్ అలియాస్ గోలాపి, ఎండీ స్వాధిన్, సుమోన్, అల్-అమీన్) అరెస్టు చేశారు. తర్వాత మరో ఇద్దరు (షా జలాల్, ఫోయ్సల్ హసన్) అరెస్టు చేశారు.
ఆగస్టు 6న దైనిక్ బంగ్లాదేశ్ ఆలో వార్తాపత్రికకు చెందిన అన్వర్ హుస్సేన్‌పై పట్టపగలు దుండగుల బృందం భౌతికంగా దాడి చేసిన సంఘటనను గాజీపూర్ కూడా చూసింది. తన ప్రాంతంలోని స్థానిక విక్రేతలు, ఆటో-రిక్షా డ్రైవర్ల నుండి కొంతమంది వ్యక్తులు దోపిడీకి పాల్పడటాన్ని హస్సేన్ దర్యాప్తు చేస్తున్నట్లు తెలిసింది. అంతకుముందు, జూన్ 25న ఢాకాలోని నబీనగర్ ప్రాంతంలో మరో జర్నలిస్ట్ (ఖండకర్ షా ఆలం)ను విడుదలైన ఖైదీ (దైనిక్ మాతృజగత్‌లో ఆలం నివేదికలు ఇచ్చాడని నమ్మి చివరకు అతన్ని జైలులో పెట్టాడు) హత్య చేశాడు.
“జర్నలిస్టులపై దాడులు (బంగ్లాదేశ్‌లో) కేవలం శారీరక హాని మాత్రమే కాదు. ఇటీవలి ట్రాన్స్‌పరెన్సీ ఇంటర్నేషనల్ బంగ్లాదేశ్ నివేదిక ప్రకారం, ఆగస్టు 2024 నుండి జూలై 2025 వరకు, 496 మంది జర్నలిస్టులు వేధింపులకు గురయ్యారు. 266 మంది జూలై తిరుగుబాటుకు సంబంధించిన హత్య కేసుల్లో చిక్కుకున్నారు. ముగ్గురు విధుల్లో ఉన్నప్పుడు చంపబడ్డారు. అదే కాలంలో, ఎనిమిది మంది వార్తాపత్రిక ఎడిటర్లు, ప్రైవేట్ టెలివిజన్ ఛానెళ్ల నుండి 11 మంది న్యూస్ చీఫ్‌లను తొలగించారు. కనీసం 150 మంది జర్నలిస్టులను తొలగించారు,” అని ఢాకాలో ప్రచురితమైన ప్రముఖ ఆంగ్ల వార్తా పత్రిక ది డైలీ స్టార్ సంపాదకీయం పేర్కొంది.
హసీనా నిరంకుశ పాలన పతనం తరువాత, స్వేచ్ఛాయుతమైన, తక్కువ రాజకీయ ప్రభావం ఉన్న మీడియా కోసం ప్రజల అంచనాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని, కానీ ప్రస్తుత పరిపాలన పత్రికా స్వేచ్ఛను నిర్ధారించడానికి ఇంకా కనిపించే చర్యలు తీసుకోలేదని కూడా ఇది పేర్కొంది. కొన్ని రోజుల క్రితం, న్యూఢిల్లీకి చెందిన హక్కులు, ప్రమాద విశ్లేషణ సమూహం (ఆర్ఆర్ఏజి) ఒక నివేదికను విడుదల చేసింది.
ఆగస్టు 2024 నుండి బంగ్లాదేశ్‌లో జర్నలిస్టులు, మీడియా సంస్థలపై దాడులు, చట్టపరమైన వేధింపులు, అధికారిక బెదిరింపులు నాటకీయంగా పెరిగాయని పేర్కొంది. హసీనాను ఢాకా నుండి బహిష్కరించిన మొదటి వార్షికోత్సవం సందర్భంగా బహిరంగంగా ప్రకటించిన ఈ నివేదిక, జూలై 2025 వరకు, డాక్టర్ యూనస్ నేతృత్వంలోని తాత్కాలిక ప్రభుత్వ పాలనలో కనీసం 878 మంది జర్నలిస్టులను లక్ష్యంగా చేసుకున్నారని (431 మంది విలేఖరులు భౌతిక దాడులు లేదా నేరపూరిత బెదిరింపులను ఎదుర్కొన్నారు) అని పేర్కొంది.
గత సంవత్సరంలో జర్నలిస్టులపై దాదాపు 195 క్రిమినల్ కేసులు నమోదయ్యాయని ఆర్ఆర్ఏజి డైరెక్టర్ సుహాస్ చక్మా కూడా వెల్లడించారు. మీడియా ప్రముఖులపై గతంలో దుర్వినియోగం చేయని బంగ్లాదేశ్ ఫైనాన్షియల్ ఇంటెలిజెన్స్ యూనిట్ వంటి ప్రభుత్వ సంస్థలు గత సంవత్సరంలో 107 మంది జర్నలిస్టులకు నోటీసులు జారీ చేశాయని చక్మా తెలిపారు. కనీసం 167 మంది జర్నలిస్టులకు ప్రెస్ అక్రిడిటేషన్ కూడా నిరాకరించారని, వీరిలో చాలామంది హసీనా పాలనతో అనుబంధాలను కొనసాగించారని ఆరోపించారు.
స్వదేశీ మీడియా సంస్థలతో పాటు, పారిస్‌కు చెందిన రిపోర్టర్స్ వితౌట్ బోర్డర్స్ (ఆర్ఎస్ఎఫ్) కూడా ‘ఈ దారుణమైన నేరాలకు (తుహిన్ హత్య, హుస్సేన్‌పై దాడి) సాయుధ ముఠాల సభ్యులుగా భావించే వారిని వీలైనంత త్వరగా న్యాయం చేయాలని, జర్నలిస్టుల భద్రతకు హామీ ఇవ్వడానికి చర్యలు తీసుకోవాలని’ అధికారులను కోరింది.
జెనీవాకు చెందిన ప్రెస్ ఎంబ్లెమ్ క్యాంపెయిన్ (పిఈసీ) కూడా నేరస్థులను పట్టుకోవడానికి ఢాకా ప్రభుత్వం నుండి త్వరిత చర్యలు తీసుకోవాలని డిమాండ్ చేసింది. పిఈసీ అధ్యక్షుడు బ్లైజ్ లెంపెన్, నేరాలను ఖండిస్తూ, ‘నేరస్థులను బహిర్గతం చేయడానికి జర్నలిస్టిక్ పనుల కోసం ఒక జర్నలిస్ట్ తన ప్రాణాలను ఎలా కోల్పోవలసి వచ్చిందో అది బాధాకరం’ అని పేర్కొన్నారు. వచ్చే ఏడాది ప్రారంభంలో బంగ్లాదేశ్ జాతీయ ఎన్నికలకు సిద్ధమవుతున్నందున జర్నలిస్టుల భద్రతను నిర్ధారించాలని ఆయన తాత్కాలిక పాలనను కోరారు.
More Stories
అడ్డంకుల తొలగింపుకు చర్చలకు ట్రంప్, మోదీ సుముఖం!
రాహుల్ గాంధీ మలేసియా `విహార యాత్ర’పై దుమారం
నిరసనలతో రగిలిపోతున్న నేపాల్… రంగంలోకి సైన్యం