బంగ్లాదేశ్ మాజీ ప్రధాని బేగం ఖలీదా జియా(80) కన్నుమూశారు. గత కొన్ని రోజులుగా తీవ్ర అనారోగ్య సమస్యలతో బాధపడుతూ ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్న ఖలిదా మంగళవారం నాడు తుది శ్వాస విడిచారు. బంగ్లాదేశ్ నేషనలిస్ట్ పార్టీ (బిఎన్పి) అధ్యక్షురాలైన ఖలీదా జియా గత 36 రోజులుగా ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నారు. ఆమె కోలుకోవాలని పార్టీ కార్యకర్తలు, అభిమానులు ప్రార్థించారు.
అంతేకాక వచ్చే ఏడాది బంగ్లాదేశ్ ఎన్నికల్లో ఆమె గెలిచి మళ్ళీ దేశానికి ప్రధాని అవుతారని చాలామంది భావించారు. అయితే తీవ్ర అనారోగ్యంతో బాధపడుతూ ఢాకాలోని అపోలో ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ మరణించారు. ఖలిదా మృతి జియా గురించి బీఎన్పీ పార్టీ ఒక ప్రకటన విడుదల చేసింది.
“మంగళవారం ఉదయం 6 గంటలకు ఖలిదా జియా తుది శ్వాస విడిచారు. ఆమె గత 36 రోజులుగా ఆమె ఆసుపత్రిలో చికిత్స తీసుకుంటున్నారు. నవంబర్ 23న ఖలిదా జియా గుండె, ఊపిరితిత్తుల ఇన్ఫెక్షన్లతో బాధపడుతూ ఆసుపత్రిలో చేరారు. ఆమె కొలుకుంటుందని భావించాము. కానీ దురదృష్టవశాత్తు ఆమె తుది శ్వాస విడిచారు. ఉదయం ప్రార్థన తర్వాత మంగళవారం 6:00 గంటలకు మరణించారు” అని పార్టీ ఒక ప్రకటనలో పేర్కొంది.
బంగ్లాదేశ్ తొలి మహిళా ప్రధాని అయిన ఖలీదా జియా, చాలా కాలంగా కాలేయ సిర్రోసిస్, ఆర్థరైటిస్, డయాబెటిస్, కిడ్నీలు, ఊపిరితిత్తులు, గుండె, కళ్ళకు సంబంధించిన దీర్ఘకాలిక సమస్యలతో పోరాడుతున్నారు. బంగ్లాదేశ్, యూకే, యూఎస్ఏ, చైనా, ఆస్ట్రేలియా దేశాలకు చెందిన నిపుణులతో కూడిన వైద్యుల బృందం ఆమె చికిత్సను పర్యవేక్షించింది.
కార్డియాలజిస్ట్ షహాబుద్దీన్ తాలుక్దార్ ఈ బృందానికి నాయకత్వం వహించారు. పైగా ఈ నెల ప్రారంభంలో ఆమెను విదేశాలకు తీసుకెళ్లి చికిత్స అందించాలని భావించారు. కానీ, ఆమె ఆరోగ్యం సహకరించకపోవడంతో ఆ ప్రయత్నం ముందుకు సాగలేదు. ఖలీదా జియా మూడుసార్లు బంగ్లాదేశ్ ప్రధానమంత్రిగా పనిచేశారు. 1991-96, 1996లో స్వల్పకాలం పాటు, మళ్ళీ 2001-06 వరకు పనిచేశారు.
విద్య అందుబాటును విస్తరించడం, కీలక ఆర్థిక, పరిపాలనా సంస్కరణలను ప్రారంభించడం వంటి వాటికి ఆమె విస్తృతంగా గుర్తుండిపోతారు. ఆమె బంగ్లాదేశ్ మాజీ అధ్యక్షుడు , సైనిక కమాండర్ అయిన జియావుర్ రెహమాన్ భార్య. 1977 నుండి 1981 వరకు బంగ్లాదేశ్ అధ్యక్షుడిగా పనిచేసి, 1978లో బీఎన్పి పార్టీని స్థాపించిన తన భర్త జియావుర్ రెహమాన్ హత్య తర్వాత ఆమె రాజకీయ జీవితంలోకి ప్రవేశించారు.
రెహమాన్ 1981లో జరిగిన సైనిక తిరుగుబాటులో హత్యకు గురయ్యారు. తరువాతి సంవత్సరాలలో, జియా సైనిక పాలనకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన ఉద్యమంలో ఒక కీలక వ్యక్తిగా ఎదిగారు. సైనిక నియంత హుస్సేన్ ముహమ్మద్ ఎర్షాద్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా ప్రతిపక్షాలను సమీకరించడంలో ఆమె కీలక పాత్ర పోషించారు, చివరకు 1990లో ఎర్షాద్ పదవి నుండి తొలగించబడ్డారు. సైనిక పాలన పతనం తర్వాత, ఫిబ్రవరి 1991లో జరిగిన ఎన్నికలు బిఎన్పిని అధికారంలోకి తీసుకువచ్చాయి.
ఆమె ప్రభుత్వం 12వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా పార్లమెంటరీ వ్యవస్థను పునరుద్ధరించింది. ఆమె మొదటి పదవీకాలంలో విద్యపై ప్రధానంగా దృష్టి సారించారు. ప్రాథమిక విద్యను ఉచితం, నిర్బంధం చేశారు, బాలికలకు 10వ తరగతి వరకు విద్యను ఉచితం చేశారు. విద్యా బడ్జెట్ను పెంచారు. ఆమె మొదటి ప్రభుత్వం వ్యాట్, కొత్త బ్యాంకింగ్, ఆర్థిక చట్టాలు, ప్రైవేటీకరణ దిశగా చర్యలతో సహా ప్రధాన ఆర్థిక సంస్కరణలను కూడా ప్రవేశపెట్టింది. బంగ్లాదేశ్ గ్యాట్లో చేరింది. ఢాకా సమీపంలో ఒక ఎగుమతి ప్రాసెసింగ్ జోన్ను ఏర్పాటు చేసింది.
ప్రత్యక్ష మేయర్ ఎన్నికలు, స్థానిక ప్రభుత్వ పునర్నిర్మాణం వంటి పరిపాలనా మార్పులను చేపట్టింది. 1996లో జియా రెండవ పదవీకాలం స్వల్పకాలం మాత్రమే కొనసాగింది. ఎన్నికల బహిష్కరణ కారణంగా సంరక్షక ప్రభుత్వ వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టారు. ఆ తర్వాత బిఎన్పి తదుపరి ఎన్నికలలో ఓడిపోయి ప్రధాన ప్రతిపక్షంగా మారింది. 2001 ఎన్నికలకు ముందు, బిఎన్పి నాలుగు పార్టీల కూటమిని ఏర్పాటు చేసి నిర్ణయాత్మక విజయం సాధించింది. దీంతో జియా మూడవసారి అధికారంలోకి వచ్చారు.
ఆమె ప్రభుత్వం 100 రోజుల సంస్కరణల కార్యక్రమాన్ని చేపట్టింది. విదేశీ పెట్టుబడులను ఆకర్షించింది. మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరిచింది. బలమైన జిడిపి వృద్ధిని కొనసాగించింది. ఈ కాలంలో బంగ్లాదేశ్ విదేశీ నిల్వలు, తలసరి ఆదాయం, పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి పెరిగాయి. జియా ప్రాంతీయ సహకారం, ఐక్యరాజ్యసమితి శాంతి పరిరక్షణ, “తూర్పు వైపు చూడండి” అనే విదేశాంగ విధానాన్ని కూడా ప్రోత్సహించారు.
సంరక్షక ప్రభుత్వంపై రాజకీయ అశాంతి మధ్య అక్టోబర్ 2006లో ఆమె పదవీకాలం ముగిసింది. ఇది చివరికి సైన్యం మద్దతుగల తాత్కాలిక పాలన, 2008లో ఎన్నికలకు దారితీసింది. ఈ కాలంలో బంగ్లాదేశ్ అవినీతి అవగాహన సూచికలో అత్యంత అవినీతి దేశాల జాబితాలో అగ్రస్థానంలో నిలిచింది. 2007లో, సైన్యం మద్దతుగల సంరక్షక ప్రభుత్వం బాధ్యతలు స్వీకరించినప్పుడు, షేక్ హసీనాతో సహా పలువురు ఇతర రాజకీయ నాయకులతో పాటు ఖలీదాను కూడా జైలులో పెట్టారు.
జియా తర్వాత విడుదలయ్యారు. 2008 పార్లమెంటరీ ఎన్నికలలో పోటీ చేసినా ఆమె పార్టీ విజయం సాధించడంలో విఫలమైంది. ఆమెకు కుమారుడు తారిఖ్, అతని భార్య, వారి కుమార్తె ఉన్నారు. తారిఖ్ రెహమాన్ 17 సంవత్సరాల ప్రవాసం తర్వాత డిసెంబర్ 25న బంగ్లాదేశ్కు తిరిగి వచ్చారు. ఆమె స్థానంలో పార్టీ నాయకత్వం చేపట్టి, వచ్చే ఎన్నికల్లో ప్రధాన మంత్రి అభ్యర్థిగా నిలిచే అవకాశం ఉంది. ఆమె చిన్న కుమారుడు అరఫాత్ రెహమాన్ కోకో కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం మలేషియాలో మరణించారు.
అనాథల కోసం ఉద్దేశించిన నిధులను దుర్వినియోగం చేసినందుకు సంబంధించిన 2008 అవినీతి కేసులో జియా 2018లో దోషిగా నిర్ధారించబడింది. షేక్ హసీనాను అధికారం నుండి తొలగించడంతో జియా గృహ నిర్బంధం నుండి విముక్తి పొందారు. జియా ఆరోగ్యం దృష్ట్యా 2020లో ఆమె విదేశాలకు వెళ్లకూడదని, రాజకీయ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనరాదనే శరథులపై ఆమె జైలు శిక్షను హసీనా ప్రభుత్వం నిలిపివేసింది. ఈ సంవత్సరం జనవరిలో, బంగ్లాదేశ్ సుప్రీంకోర్టు జియాను నిర్దోషిగా ప్రకటించింది. అవినీతి కేసులో ఆమెకు గతంలో విధించిన 10 సంవత్సరాల జైలు శిక్షను రద్దు చేసింది.
More Stories
ఉక్రెయిన్కు అమెరికా 15ఏళ్ల పాటు భద్రత హామీ
యూనస్ హయాంలో బంగ్లాలో దుర్భరంగా మహిళలు!
జర్మనీలో భారత విద్యార్థులకు డిపోర్టేషన్ భయం