* తప్పుడు వార్తలు వ్యాప్తి చేయడం.. తీరుబడిగా క్షమాపణలు చెప్పడం పరిపాటి!
సీనియర్ జర్నలిస్ట్ రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ 14 ఏళ్ళ తర్వాత మరోసారి సోమవారం బహిరంగ క్షమాపణలు చెప్పారు. ఈసారి కోబ్రాపోస్ట్ సహకారంతో ఐబిఎన్7లో ప్రసారమైన 2011 కార్యక్రమానికి `డిల్లీస్ డబుల్ ఏజెంట్స్’ అనే పేరు పెట్టారు. మునిర్కాకు చెందిన మాజీ బిజెపి కౌన్సిలర్ అజిత్ సింగ్ టోకాస్ ఈ ప్రాంతంలో అనధికార నిర్మాణాలకు సంబంధించి డబ్బు డిమాండ్ చేశాడని ఆ షో తప్పుగా ఆరోపించింది.
ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌లో, సర్దేశాయ్ 2011 కార్యక్రమంలో అజిత్ సింగ్ టోకాస్ చెప్పిన అబద్ధాలకు క్షమాపణలు చెబుతూ ఒక వీడియోను నిశ్శబ్దంగా విడుదల చేశారు. గతంలో ట్విట్టర్‌లో ఉన్న ఎక్స్ లో సర్దేశాయ్ ఇలాంటి క్షమాపణ నోట్ జారీ చేశారు. సర్దేశాయ్ పోస్ట్ చేసిన వివరణలో, ఈ వాదనను ధృవీకరించడానికి ఎటువంటి ఆధారాలు లేవని అంగీకరించారు. టోకాస్ “సంతృప్తి కోసం అనేక ఆఫర్‌లను తిరస్కరించారని”, అతను డబ్బు డిమాండ్ చేసినట్లు నిరూపించడానికి “రికార్డ్‌లో ఎటువంటి ఆధారాలు లేవు” అని క్షమాపణలో ఉంది.
టోకాస్ కు జరిగిన “సామాజిక, రాజకీయ ప్రతిష్టకు హాని” కారణంగా సర్దేశాయ్ క్షమాపణలు చెప్పారు. స్టింగ్ దర్యాప్తు “ఒక బాహ్య సంస్థ ద్వారా నిర్వహించబడింది” అని స్పష్టం చేశారు. అయితే అతని స్వంత పాత్ర “యాంకరింగ్‌కు పరిమితం” అని స్పష్టం చేశారు. ఇది తగిన ప్రక్రియ తర్వాత సరిదిద్దబడిన జర్నలిజం అతివ్యాప్తికి ఒక వివిక్త ఉదాహరణగా అనిపించవచ్చు,
వాస్తవానికి, ఇది రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ కెరీర్ అంతటా అనుసరించిన ఒక పెద్ద నమూనాలో భాగం. ఈ తాజా క్షమాపణ ఉపసంహరణలు, తప్పుడు నివేదికలు, వివాదాల సుదీర్ఘ జాబితాలో చేరింది, వీటిలో చాలా వరకు ఒకే విషయాన్ని పంచుకున్నాయి: అవి ఎల్లప్పుడూ ఒకే రాజకీయ పార్టీని లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి: బిజెపి.
“ఓటుకు నగదు” స్టింగ్ ఆపరేషన్ కప్పిపుచ్చారు
సర్దేశాయ్ 2008 “ఓటుకు నగదు కుంభకోణం” స్టింగ్ ఆపరేషన్‌ను ఉద్దేశపూర్వకంగా అణచివేసినట్లు చాలా కాలంగా ఆరోపణలను ఎదుర్కొంటున్నారు. ఇది చాలా మంది పరిశీలకుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ప్రసారం చేయబడి ఉంటే యుపిఎ ప్రభుత్వానికి చరమగీతం పాడేది. చాలా సంవత్సరాల తరువాత, సీనియర్ జర్నలిస్ట్ మనోజ్ రంజన్ త్రిపాఠి శుభంకర్ మిశ్రా పాడ్‌కాస్ట్‌లో 1 గంట 22 నిమిషాల నుండి 1 గంట 26 నిమిషాల మధ్య మాట్లాడుతూ ఈ సంఘటన గురించి వెల్లడించారు.
2008లో పార్లమెంటులో కుంభకోణం బయటపడటానికి ముందే, ఒక స్టింగ్ ఆపరేషన్ నిర్వహించబడిందని ఆయన వెల్లడించారు. అయితే, ఆ సమయంలో ఆయన బాస్‌గా ఉన్న సర్దేశాయ్ ఆ ఫుటేజ్‌ను పూడ్చిపెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నారు. “ఆ సిడి ప్రసారం చేయబడి ఉంటే,” త్రిపాఠి మాట్లాడుతూ, “అమర్ సింగ్, అనేక ఇతర అగ్ర నాయకులు పట్టుబడి ఉండేవారు. కానీ రాజ్‌దీప్ బాస్.” సర్దేశాయ్ స్వయంగా పాడ్‌కాస్ట్ చూసినప్పటికీ తాను తన మాటలకు కట్టుబడి ఉన్నానని, “నేను చెప్పేది నిజం” అని నొక్కి చెప్పాడు.
ఈ అణచివేత గురించి తెలిసిన మీడియా పరిశ్రమలో “కనీసం వంద మంది” తనకు వ్యక్తిగతంగా తెలుసునని త్రిపాఠి నొక్కిచెప్పారు. ఈ వెల్లడి తర్వాత, ఆన్‌లైన్‌లో ప్రజల ఆగ్రహం చెలరేగింది, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ నుండి చాలా మంది సమాధానాలు డిమాండ్ చేశారు. ముఖ్యంగా, ఇలాంటి ఆరోపణ వెలువడటం ఇదే మొదటిసారి కాదు. యుపిఎ కాలంలో సర్దేశాయ్ కూడా అదే స్టింగ్‌ను పూడ్చిపెట్టారని దూరదర్శన్‌లో ప్రముఖ యాంకర్ అశోక్ శ్రీవాస్తవ్ గతంలో ఆరోపించారు.
క్యాష్-ఫర్-వోట్ స్కామ్ బయటపడినప్పుడు, సర్దేశాయ్ ఒక టెలివిజన్ ఛానెల్‌కు నాయకత్వం వహిస్తున్నారని శ్రీవాస్తవ్ వివరించారు. మన్మోహన్ సింగ్ నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వాన్ని కాపాడటానికి జరిగినట్లు చెప్పబడుతున్న డబ్బు లావాదేవీలను స్టింగ్ ఆపరేషన్‌లో స్వాధీనం చేసుకున్నట్లు వివరించారు. ఆ ఫుటేజ్‌ను చూసిన తర్వాత, సర్దేశాయ్ “టెలికాస్ట్ చేసే ముందు దాన్ని సమీక్షించాలని” నిర్ణయించుకున్నాడు. ఈ “రివ్యూ” ముసుగులో, అతను ఆ ఫుటేజ్‌ను చాలా నెలలు దాచిపెట్టాడు.
యుపిఎ ప్రభుత్వం బయటపడింది. ఆ తర్వాత, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్‌కు పద్మశ్రీ లభించింది. సర్దేశాయ్, ఇతర ప్రధాన మీడియా సంస్థలతో కలిసి పనిచేసిన మనోజ్ రంజన్ త్రిపాఠి, భారతదేశ టీవీ వార్తా పరిశ్రమలోని కుళ్ళిపోవడం గురించి మరింత విస్తృతంగా మాట్లాడారు. తన ఫీల్డ్ రిపోర్టింగ్ రోజుల్లో జరిగిన ఒక సంఘటనను ఆయన వివరించారు టెలివిజన్ జర్నలిజం శవాల చుట్టూ ఉన్నప్పటికీ, ప్రసారం కావడానికి ముందు “టై ధరించమని” తనకు సూచించారని, ఇది టెలివిజన్ జర్నలిజం సత్యం కంటే ఆప్టిక్స్‌కు ఎలా ప్రాధాన్యత ఇస్తుందో దానికి స్పష్టమైన చిహ్నం అని వెల్లడించారు.
2019 నవంబర్‌లో, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ 2007లో సిఎన్ఎన్- ఐబిఎన్ లో ప్రసారమైన 30 మినిట్స్ – సోహ్రాబుద్దీన్, ది ఇన్‌సైడ్ స్టోరీ కార్యక్రమానికి సంబంధించి బేషరతుగా క్షమాపణలు చెప్పారు. గుజరాత్ పోలీసులు సోహ్రాబుద్దీన్ షేక్, అతని భార్య కౌసర్బీని అపహరించడానికి ఐపీఎస్ అధికారి రాజీవ్ త్రివేది సహాయం చేశారని, ఆపరేషన్ కోసం త్రివేది నకిలీ నంబర్ ప్లేట్‌లతో కూడిన కార్లను అందించారని ఆ నివేదిక తప్పుడు ఆరోపణలు
చేసింది.
ఈ ప్రసారం తర్వాత, త్రివేది సర్దేశాయ్, ఇతరులపై క్రిమినల్ ఫిర్యాదు దాఖలు చేశారు. దీని ఫలితంగా బహుళ కోర్టుల ద్వారా సుదీర్ఘ చట్టపరమైన చర్యలు జరిగాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ హైకోర్టు, సుప్రీంకోర్టు రెండూ ఈ క్రిమినల్ కేసును కొట్టివేయడానికి నిరాకరించాయి. పత్రికా స్వేచ్ఛ పేరుతో వ్యక్తిగత ప్రతిష్టను కాలరాయలేమని గమనించాయి. చివరికి, 2019లో, 12 సంవత్సరాల తర్వాత, సర్దేశాయ్ ఆరోపణలు అబద్ధమని అంగీకరిస్తూ అఫిడవిట్ సమర్పించి, ఐపీఎస్ అధికారికి బేషరతుగా క్షమాపణలు కోరారు. హైదరాబాద్ సెషన్స్ కోర్టు క్షమాపణను అంగీకరించి కేసును కొట్టివేసింది.
2019లో, పుల్వామా దాడి పాకిస్తాన్ “గొప్ప విజయం” అని పాకిస్తాన్ మంత్రి ఫవాద్ చౌదరి పార్లమెంటులో అంగీకరించిన తరువాత, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ తన ప్రకటనను “స్పష్టం” చేయడానికి అతనిని ఆహ్వానించాడు. మంత్రిని ఎదుర్కోవడానికి బదులుగా, సర్దేశాయ్ భారతీయ మీడియాపై దాడి చేయడానికి అతనికి అవకాశం కల్పించాడు. విమర్శకులు దీనిని జర్నలిస్టిక్ బాధ్యత నుండి ఆశ్చర్యకరమైన త్యజించడంగా అభివర్ణించారు.
పౌరసత్వ సవరణ చట్టం (సిఎఎ) నిరసనల సందర్భంగా, సర్దేశాయ్ “చట్టం తీసుకువచ్చిన తర్వాత చర్చలకు ఆహ్వానించారు” అని పేర్కొన్నారు. పొరుగు దేశాల నుండి హింసించబడిన మైనారిటీలను రక్షించడంపై చర్చలు దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్నందున ఇది స్పష్టంగా అబద్ధం. గతంలో కాంగ్రెస్ పార్టీ కూడా ఇలాంటి నిబంధనలకు మద్దతు ఇచ్చింది.
గుజరాత్‌లోని ఐక్యతా విగ్రహం “చైనాలో తయారు చేయబడింది” అని కూడా పేర్కొన్నారు. ఇంజనీరింగ్ సంస్థ లార్సెన్ & టూబ్రో (ఎల్ అండ్ టి) 2015లోనే ఈ ప్రాజెక్టులో 9% కంటే తక్కువ విలువైన కాంస్య క్లాడింగ్ ప్లేట్లు మాత్రమే చైనా నుండి సేకరించమని, మొత్తం విగ్రహం భారతదేశంలో నిర్మించమని స్పష్టం చేసింది.
“గొప్ప రోజు”గా పార్లమెంట్ పై ఉగ్రదాడి!
2018 ఇంటర్వ్యూలో, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ 2001 పార్లమెంటుపై ఉగ్రవాద దాడిని “గొప్ప రోజు”గా అభివర్ణించారు. జర్నలిస్టులను “అలాంటి క్షణాలను తినే రాబందులు” అని పిలిచారు. ఈ వింతైన వ్యాఖ్య విస్తృతంగా ఖండనలు గురయింది. ఇది ఆయనకు వృత్తిపరమైన మర్యాద లేకపోవడాన్ని మరింత స్పష్టం చేస్తుంది.
రాజస్థాన్‌లో కాంగ్రెస్ నాయకత్వానికి వ్యతిరేకంగా సచిన్ పైలట్ తిరుగుబాటు సందర్భంగా, తిరుగుబాటుకు బిజెపి మద్దతు ఇచ్చిందని సర్దేశాయ్ నొక్కిచెప్పారు. పైలట్ స్వయంగా ఆ వాదనను ఖండించారు. తన వర్గం ప్రయాణ, వసతి ఖర్చులన్నింటినీ భరించిందని స్పష్టం చేశారు. సుప్రీంకోర్టు తీర్పు పక్షపాతమని సర్దేశాయ్ ట్వీట్ చేసినందుకు కూడా విమర్శలు ఎదుర్కొన్నారు. ఎందుకంటే జస్టిస్ అరుణ్ మిశ్రా ఒకసారి ప్రధాని మోదీని ప్రశంసించారు, ఆ ట్వీట్‌ను ఆయన తరువాత తొలగించారు.
కరోనావైరస్ మహమ్మారి సమయంలో కూడా రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ తన ఎజెండా ఆధారిత తప్పుడు సమాచారాన్ని కొనసాగించారు. కర్ణాటకలోని ఒక వైద్య కళాశాల 16 నెలలుగా స్టైపెండ్‌లు చెల్లించలేదని, మోదీ ప్రభుత్వాన్ని నిందించడానికి ప్రయత్నించిందని ఆయన పేర్కొన్నారు. ఆ కళాశాల కాంగ్రెస్ నాయకుడి సొంతం అని, బిజెపి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఇప్పటికే చెల్లింపును ఆదేశించిందని తరువాత తేలింది.
బాండా (యుపి)లోని ఒక వ్యక్తి ఆకలితో మరణించాడని ఆయన తప్పుగా పేర్కొన్నారు. జిల్లా మేజిస్ట్రేట్ అతనిని నిజనిర్ధారణ చేసి, ప్రభుత్వ పథకాల కింద ఆ కుటుంబానికి ఆహార ధాన్యాలు అందుతున్నాయని వెల్లడించారు. కరోనాతో పోరాడటానికి పంజాబ్ కేంద్రం నుండి రూ. 71 కోట్లు మాత్రమే పొందిందని, వాస్తవానికి రాష్ట్రం వందల కోట్లు అందిందని ఆయన ఆరోపించారు.
రాజ్‌దీప్ ఒకసారి “మృతదేహాలపై రాజకీయాలు చేయవద్దని” ఇతరులను కోరారు. అయినప్పటికీ అతని కెరీర్ పథం 2002 గోద్రా అల్లర్ల నుండి వచ్చిన కథనానికి, తరువాత జరిగిన హత్యలలో ఎంపిక చేసిన సానుభూతికి ఖచ్చితంగా రుణపడి ఉంది. జర్నలిస్ట్ షుజాత్ బుఖారి హత్యకు గురైనప్పుడు, అతను ఒక భావోద్వేగ రచన రాశాడు; హిందూ కార్యకర్త ప్రశాంత్ పూజారి హత్యకు గురైనప్పుడు, అతను దానిని “రాజకీయ సందర్భం” కలిగి ఉందని తక్కువ అంచనా వేశాడు.
సంవత్సరాలుగా, రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ వాస్తవాలను వరుసగా దుర్వినియోగం చేసే వ్యక్తిగా ఖ్యాతిని సంపాదించాడు. తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేసిన తర్వాత పదే పదే వివరణలు, క్షమాపణలు చెప్పవలసి వచ్చింది. 2017లో, బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం వైస్-ఛాన్సలర్ నరేంద్ర మోదీ ర్యాలీకి హాజరయ్యారని తప్పుగా పేర్కొన్నాడు.తరువాత దానిని “తప్పు గుర్తింపు కేసు”గా ఉపసంహరించుకున్నాడు.
మోసపూరిత ఇంటర్వ్యూను ప్రసారం చేసిన తర్వాత, భవిష్యత్తులో అలాంటి “తప్పులను” నివారించడానికి వ్యవస్థలు ఏర్పాటు చేయబడతాయని ఒప్పుకుంటూ శ్రీ శ్రీ రవిశంకర్‌కు క్షమాపణ చెప్పాల్సి వచ్చింది. ఢిల్లీ అల్లర్లు, అమిత్ షా ఎన్నికల ర్యాలీలు, అమృత్‌సర్ రైలు విషాదం సమయంలో, ప్రేక్షకులు ఆయనను తీవ్రంగా విమర్శించిన తర్వాత కూడా ఆయన తప్పుడు వాదనలను చాలాసార్లు పంచుకున్నారు, తొలగించారు.
ఈ విధానం బాధాకరమైన రీతిలో స్థిరంగా ఉంది: తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడం, బహిరంగ చర్చలో అది మరింత తీవ్రం కావడం, ఆగ్రహాన్ని ఎదుర్కోవడం, చివరకు వృత్తిపరమైన విచారంలో భాగంగా ఆలస్యంగా క్షమాపణ చెప్పడం. ఈ సంఘటనలను విడిగా చూస్తే, తీర్పులో లోపాలుగా తోసిపుచ్చవచ్చు; కానీ కలిసి, అవి ఆచారబద్ధమైన పశ్చాత్తాపంతో పాటు నిర్లక్ష్య సంచలనాత్మకత చుట్టూ మొత్తం కెరీర్‌ను నిర్మించిన ఓ జర్నలిస్ట్ బలవంతపు చిత్రణను ఏర్పరుస్తాయి.
రెండు దశాబ్దాలుగా, సర్దేశాయ్ చేసిన “తప్పులు” అద్భుతమైన దిశాత్మక స్థిరత్వాన్ని ప్రదర్శించాయి. ప్రతి తప్పుడు నివేదిక, ప్రతి ప్రలోభం, ప్రతి “తప్పు” ఏదో ఒక రాజకీయ పార్టీని, దాని మద్దతుదారులను దెబ్బతీస్తుంది. అసమర్థతే కారణమైతే, లోపాలు కనీసం రాజకీయంగా యాదృచ్ఛికంగా ఉంటాయి. అవి కావు.
తాజాగా, అక్టోబర్ 13, 2025న జారీ చేసిన క్షమాపణ, పశ్చాత్తాపం యాదృచ్చికంగా జరిగింది కాదు. ఇది ఎంపిక చేసిన కథనాలు, రాజకీయ స్పిన్, పోస్ట్-ఫాక్టో దిద్దుబాట్లపై నిర్మించిన కెరీర్ కొనసాగింపు. ప్రజల జ్ఞాపకశక్తి మసకబారవచ్చు. కానీ రాజ్‌దీప్ సర్దేశాయ్ చేసిన వరుస తప్పుడు సమాచారం రికార్డు, క్రియాశీలత ఖచ్చితత్వాన్ని భర్తీ చేసినప్పుడు జర్నలిజం ఎలా మారుతుందో దానికి నిదర్శనంగా నిలుస్తుంది.
More Stories
ఐసిస్ ఉగ్రవాదులను ఆఫ్ఘన్ నుండి పూర్తిగా తుడిచిపెట్టాం!
కేరళలో మంత్రిపదవిపై సురేష్ గోపి, బీజేపీల సంధిగ్ధత
హరియాణా డీజీపీని సెలవుపై పంపిన ప్రభుత్వం