ఊహించని పరిణామంలో, భారతదేశం తాలిబన్, పాకిస్తాన్, చైనా. రష్యాలతో కలిసి అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని బాగ్రామ్ వైమానిక స్థావరాన్ని స్వాధీనం చేసుకునే ప్రయత్నాన్ని వ్యతిరేకించింది. ఈ వారం చివర్లో తాలిబన్ పాలిత ఆఫ్ఘనిస్తాన్ విదేశాంగ మంత్రి అమీర్ ఖాన్ ముత్తాకి భారత్ పర్యటనకు కొన్ని రోజుల ముందు ఇది జరిగింది.
బాగ్రామ్ పేరును పేర్కొనకపోయినా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌పై మాస్కో ఫార్మాట్ కన్సల్టేషన్స్‌లో పాల్గొన్నవారు మంగళవారం విడుదల చేసిన ఒక కఠినమైన ఉమ్మడి ప్రకటన ఇలా చెప్పింది: “వారు (పాల్గొనేవారు) ఆఫ్ఘనిస్తాన్, పొరుగు రాష్ట్రాలలో తమ సైనిక మౌలిక సదుపాయాలను మోహరించడానికి దేశాలు చేసిన ప్రయత్నాలను ఆమోదయోగ్యం కాదని పేర్కొన్నారు. ఎందుకంటే ఇది ప్రాంతీయ శాంతి, స్థిరత్వ ప్రయోజనాలకు ఉపయోగపడదు.”
ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌పై మాస్కో ఫార్మాట్ కన్సల్టేషన్స్ ఏడవ సమావేశం మాస్కోలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్, భారతదేశం, ఇరాన్, కజకిస్తాన్, చైనా, కిర్గిజ్స్తాన్, పాకిస్తాన్, రష్యా, తజికిస్తాన్, ఉజ్బెకిస్తాన్ దేశాల ప్రత్యేక ప్రతినిధులు, సీనియర్ అధికారుల స్థాయిలో జరిగింది. బెలారస్ నుండి ఒక ప్రతినిధి బృందం కూడా ఈ సమావేశానికి అతిథులుగా హాజరయ్యారు. రష్యా విదేశాంగ మంత్రి సెర్గీ లావ్‌రోవ్ అధ్యక్షత వహించిన సమావేశంలో భారతదేశం తరపున రష్యాలోని భారత రాయబారి వినయ్ కుమార్ పాల్గొన్నారు.
“మొదటిసారిగా, విదేశాంగ మంత్రి అమీర్ ఖాన్ ముత్తాకి నేతృత్వంలోని ఆఫ్ఘన్ ప్రతినిధి బృందం ఈ సమావేశంలో సభ్యుడిగా పాల్గొంది” అని ప్రకటన పేర్కొంది. కాబూల్ నుండి అమెరికా ఉపసంహరణకు మార్గం సుగమం చేసిన సమూహంతో ఒప్పందంపై సంతకం చేసిన ఐదు సంవత్సరాల తర్వాత, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ పాలక తాలిబన్లు ఆ దేశంలోని బాగ్రామ్ వైమానిక స్థావరాన్ని వాషింగ్టన్‌కు అప్పగించాలని ట్రంప్ డిమాండ్ చేశారు.
సెప్టెంబర్ 18న యుకె ప్రధాన మంత్రి కీర్ స్టార్మర్‌తో జరిగిన విలేకరుల సమావేశంలో, ట్రంప్ అమెరికా ప్రభుత్వం “(బాగ్రామ్)ను తిరిగి పొందడానికి ప్రయత్నిస్తోంది” అని తెలిపారు. “మేము దానిని (తాలిబన్)కి ఉచితంగా ఇచ్చాము. మేము ఆ స్థావరాన్ని తిరిగి కోరుకుంటున్నాము” అని ఆయన పేర్కొన్నారు. రెండు రోజుల తర్వాత, ఆయన తన ట్రూత్ సోషల్ ప్లాట్‌ఫామ్‌లో ఇలా పోస్ట్ చేశారు: “ఆఫ్ఘనిస్తాన్ బాగ్రామ్ వైమానిక స్థావరాన్ని దానిని నిర్మించిన వారికి, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికాకు తిరిగి ఇవ్వకపోతే, చెడు జరగబోతోంది!” అందరూ ఊహించినట్లుగానే, తాలిబన్లు ట్రంప్ డిమాండ్‌ను తిరస్కరించారు,
ప్రధాన ప్రతినిధి జబిహుల్లా ముజాహిద్ ఇలా చెప్పారు: “ఆఫ్ఘన్లు తమ భూమిని ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ ఎవరికీ అప్పగించడానికి ఎప్పటికీ అనుమతించరు”. ఇప్పుడు, ఆసక్తికరంగా, ముత్తాకి భారతదేశానికి తొలి పర్యటనకు ముందు ట్రంప్ ప్రణాళికను వ్యతిరేకించడంలో ఢిల్లీ చేరింది. తాలిబాన్ విదేశాంగ మంత్రికి ఇది చారిత్రాత్మక మొదటి పర్యటన.
రెండు కాంక్రీట్ రన్‌వేలు (ఒకటి 3.6 కి.మీ, మరొకటి 3 కి.మీ) కలిగిన బాగ్రామ్ వైమానిక స్థావరం కాబూల్ వెలుపల దాదాపు 50 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కఠినమైన, పర్వత భూభాగం దాని వైమానిక ప్రాంతాన్ని నియంత్రించడాన్ని కష్టతరం చేస్తుంది. పెద్ద సైనిక విమానాలు, ఆయుధ వాహకాలను ల్యాండింగ్ చేయడానికి కొన్ని ప్రదేశాలు అనుకూలంగా ఉంటాయి. దేశంలో అతిపెద్ద వైమానిక స్థావరం అయిన బాగ్రామ్ అటువంటి కొన్ని వైమానిక స్థావరాలలో ఒకటి. దీనిని వ్యూహాత్మక బలమైన కోటగా మార్చింది. 2001 తర్వాత అమెరికా “ఉగ్రవాదంపై యుద్ధం”లో ఇది కీలక పాత్ర పోషించింది. మాస్కో ఫార్మాట్ ఉమ్మడి ప్రకటన కూడా ఇలా చెప్పింది: “ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను స్వతంత్ర, ఐక్యమైన, శాంతియుత దేశంగా స్థాపించడానికి పార్టీలు తమ అచంచల మద్దతును పునరుద్ఘాటించాయి.”
“ద్వైపాక్షిక, బహుపాక్షిక స్థాయిలలో ఉగ్రవాద వ్యతిరేక సహకారాన్ని బలోపేతం చేయాలని వారు పిలుపునిచ్చారు. ఆఫ్ఘనిస్తాన్ భూభాగం పొరుగు దేశాల, అంతకు మించి భద్రతకు ముప్పుగా ఉపయోగించబడకుండా ఉండటానికి, ఉగ్రవాద నిర్మూలన, దాని నిర్మూలన లక్ష్యంగా సమగ్ర చర్యలు చేపట్టడానికి ఆఫ్ఘనిస్తాన్ మద్దతు ఇవ్వాలని వారు నొక్కి చెప్పారు. ఉగ్రవాదం ఆఫ్ఘనిస్తాన్, ప్రాంతం, విస్తృత ప్రపంచ భద్రతకు తీవ్రమైన ముప్పు అని పార్టీలు నొక్కిచెప్పాయి.”
“పొరుగు దేశాల భద్రత” సందర్భంలో “ఆఫ్ఘన్ నేల” అనే ప్రస్తావన భారతదేశ దృక్కోణం నుండి వచ్చింది. ఇది పాకిస్తాన్‌కు సందేశం. ఆర్థిక, వాణిజ్య మార్పిడి అభివృద్ధి, ప్రాంతీయ దేశాలు, అంతర్జాతీయ సమాజంతో ఆఫ్ఘనిస్తాన్ పెట్టుబడి సహకారం అవసరాన్ని పార్టీలు గుర్తించాయి. ఆఫ్ఘన్ భాగస్వామ్యంతో ప్రాంతీయ ఆర్థిక ప్రాజెక్టులను అభివృద్ధి చేయడంలో, ఆరోగ్య సంరక్షణ, పేదరిక నిర్మూలన, వ్యవసాయం, విపత్తు నివారణ వంటి రంగాలలో పురోగతిని ప్రోత్సహించడంలో, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ స్వతంత్ర, స్థిరమైన అభివృద్ధిని సాధించడంలో సహాయపడటానికి వారు తమ ఆసక్తిని వ్యక్తం చేశారు.
“ప్రాంతీయ కనెక్టివిటీ వ్యవస్థలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను చురుకుగా ఏకీకృతం చేయడానికి వారు మద్దతు ఇచ్చారు” అని ఉమ్మడి ప్రకటన పేర్కొంది. మళ్ళీ భారతదేశం దృక్కోణం నుండి, ఇరాన్‌లోని చాబహార్ ఓడరేవుపై ఆంక్షల మినహాయింపును తొలగించిన అమెరికాకు సందేశం. ఇది ఢిల్లీ నుండి ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను యాక్సెస్ చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
“ఆఫ్ఘన్ ప్రజలకు మానవతా మద్దతును కొనసాగించడానికి, దానిని రాజకీయం చేసే ప్రయత్నాలకు వ్యతిరేకతను పునరుద్ఘాటిస్తూనే, ఆఫ్ఘన్ ప్రజలకు అత్యవసర మానవతా సహాయం అందించడంలో తీవ్రతరం చేయాలని అంతర్జాతీయ సమాజానికి పిలుపునిచ్చింది” అని పార్టీలు పునరుద్ఘాటించాయి.
చారిత్రాత్మకంగా మొదటిసారిగా, అక్టోబర్ 9 నుండి 16 వరకు ఐరాస భద్రతా మండలి న్యూఢిల్లీకి వెళ్లడానికి ముత్తాకిని అనుమతించిన తర్వాత, ఈ వారం చివర్లో ఆయన భారతదేశాన్ని సందర్శించనున్నారు. ఐరాస భద్రతా మండలి తీర్మానం 1988 (2011) ప్రకారం ముత్తాకి తాలిబాన్ నాయకులకు వర్తించే – నిషేధిత వ్యక్తుల జాబితాలో ఉన్నందున, ఆయనకు ఆమోదం అవసరం.
More Stories
భారత నాగరిక ఆత్మ సంరక్షకునిగా వందేళ్ల ఆర్ఎస్ఎస్
గాజా మారణకాండకు ముగింపుకు కైరోలో చర్చలు
అత్యుత్తమ పరిశోధన కేంద్రంగా సమ్మక్క, సారక్క యూనివర్సిటీ