* నేపాల్ లో తొలిసారి రాజకీయ సుస్థిరతకై రంగంలోకి సైన్యం
రెండు రోజుల హింసాత్మక నిరసనల కారణంగా కె పి శర్మ ఓలి ప్రభుత్వం పతనమైన తర్వాత, తన దళాలు ఖాట్మండు వీధుల్లో గస్తీ తిరుగుతుండగా, నేపాల్ మాజీ ప్రధాన న్యాయమూర్తి సుశీలా కర్కిని దేశ తాత్కాలిక చీఫ్ ఎగ్జిక్యూటివ్‌గా అడుగుపెట్టమని ఒప్పించడంలో నేపాల్ ఆర్మీ చీఫ్ జనరల్ అశోక్ రాజ్ సిగ్డెల్ బుధవారం విజయం సాధించినట్లు తెలుస్తోంది.
జనరల్ జెడ్ నిరసనల వెనుక ఉన్న గ్రూపులు, ఇతర వ్యక్తులతో అనేక రౌండ్ల చర్చలు జరిపిన జనరల్ సిగ్డెల్ మరికొందరిని విడివిడిగా కలిశారు. బుధవారం తెల్లవారుజామున 2 గంటల ప్రాంతంలో ధపాసిలోని కర్కి ఇంటికి వెళ్లి, తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించడానికి ఆమె అత్యంత సముచితమైన వ్యక్తి అని ఆమెకు చెప్పారని తెలిసింది.కర్కి ఈ ప్రతిపాదనను స్వీకరించడానికి తొలుత ఇష్టపడలేదు. కానీ 15 గంటల తర్వాత జనరల్ జెడ్ గ్రూపులు అధికారిక అభ్యర్థన చేయడంతో ఆమె అంగీకరించారు.
జనరల్ జెడ్ నిరసనకారులలో ఒక వర్గం తాత్కాలిక చీఫ్ పదవికి పోటీదారుగా ఉన్న కాఠ్మండు మేయర్ బాలేంద్ర షా పేరును ప్రతిపాదించగా ఆయన నిరాకరిస్తూ కార్కిని సమర్థించారు. తాను నిర్వహించిన అనేక రౌండ్ల చర్చలలో, జనరల్ సిగ్డెల్, గురువారం లేదా శుక్రవారం నాటికి సాధారణ స్థితిని పునరుద్ధరించడం, సాధారణ కనీస ఎజెండా, తాత్కాలిక ప్రభుత్వ ఏర్పాటుపై సూచనలు కోరినట్లు తెలిసింది.
నేపాల్ తొలి మహిళా చీఫ్ జస్టిస్ కార్కి జూన్ 2017లో అంత సంతోషకరమైన పరిస్థితుల్లో పదవీ విరమణ చేయలేదు.నేపాలీ కాంగ్రెస్ పార్లమెంట్ సెక్రటేరియట్‌లో అభిశంసన నోటీసును నమోదు చేసిన తర్వాత ఆమెను సస్పెండ్ చేశారు. కానీ ఆమె పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత దానిపై ఒత్తిడి చేయలేదు. ఈసారి, ఆమె పక్కన నేపాల్ సైన్యం ఉంటుంది. ఇది నిర్ణీత కాల వ్యవధిలో కొత్త రాజ్యాంగాన్ని అందించడానికి ఆమెతో కలిసి పనిచేస్తుంది.10 ఏళ్లుగా అమలులో ఉన్న రాజ్యాంగంను ఇప్పుడు పరిగణలోకి తీసుకోరు.
గత మార్చిలో, జనరల్ సిగ్డెల్ ప్రధాని ఓలిని మాజీ రాజు జ్ఞానేంద్ర షా ప్రజాదరణ పొందుతున్నట్లు కనిపించినప్పుడు అరెస్టు చేయవద్దని లేదా గృహ నిర్బంధంలో ఉంచవద్దని హెచ్చరించినట్లు చెబుతారు. దేశం ఇప్పుడు మంటల్లో చిక్కుకుని, ఓలి ప్రభుత్వం కూలిపోయిన నేపథ్యంలో, నేపాల్ సైన్యం మొదటిసారిగా రాజకీయ పార్టీలు, జనరల్ జెడ్ గ్రూపుల మధ్య నిశ్శబ్ద ఏకాభిప్రాయాన్ని అనుసరించి, రెండు లక్ష్యాలతో రంగంలోకి దిగింది:
మొదట, మంటలను ఆర్పడం, దోపిడీ, అరాచకత్వాన్ని ఆపడం, రెండవది, రాజకీయాలను నిర్ణయించడానికి విభిన్న రాజకీయ శక్తులను చర్చల జాబితాకు తీసుకురావడం. 2006లో, నేపాల్ చివరికి లౌకిక గణతంత్ర రాజ్యంగా మారడానికి ఒక రాడికల్ రాజకీయ ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించినప్పుడు, రాయల్ నేపాల్ ఆర్మీ నేపాల్ ఆర్మీగా మారింది.
కానీ అది రాజకీయ రహితంగా ఉండి, రాజకీయ, వ్యవస్థాగత మార్పులను అంగీకరించి, కొత్త రాజకీయ వ్యవస్థతో సహకరిస్తూ వచ్చింది.
2008లో, దాని సుప్రీం కమాండర్ రాజును తొలగించి, రాచరికం రద్దు చేసింది.సంస్థలోకి పార్టీ రాజకీయాలను చొప్పించే చర్యలు జరిగినప్పుడల్లా అది బలంగా వ్యవహరించింది.
మే 2009లో, ప్రధాన మంత్రి పుష్ప కమల్ దహల్ ‘ప్రచండ’ ఆర్మీ చీఫ్ రూక్మాంగుడ్ కటావాల్‌ను తొలగించి, అతని స్థానంలో జూనియర్ జనరల్‌ను నియమించారు.కటావాల్ ఈ చర్యను ప్రతిఘటించారు. అప్పటి అధ్యక్షుడు రామ్ బరన్ యాదవ్ జనరల్ భర్తీని వీటో చేశారు.ఈ అపజయం తర్వాత, ప్రచండ ప్రధానమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేశారు.
గత మూడు రోజులుగా కొనసాగుతున్న ఆందోళనలు బుధవారం కాస్త శాంతించాయి. దీంతో కొత్త సారథిని ఎన్నుకునేందుకు జనరేషన్‌-జెడ్ ఉద్యమకారులు ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. దాదాపు 5వేల మంది బుధవారం వర్చువల్‌గా సమావేశమై మంతనాలు జరిపారు. కాఠ్‌మాండూ మేయర్ బాలెన్‌ షాను తొలుత పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పటికీ ఆయన నుంచి స్పందన రాలేదని తెలిసింది.
15మంది జెన్‌-జెడ్ ప్రతినిధులను ఆమె దగ్గరకు పంపాలనే యోచనలో ఉన్నారు. ఇందులో రాజకీయ పార్టీలకు భాగస్వామ్యం కల్పించరాదని భావిస్తున్నారు. సామాజిక కార్యకర్త అయిన కర్కీకి ఏ రాజకీయ పార్టీతో సంబంధం లేదు. సైన్యంతో చర్చలు జరిపే సామర్థ్యం ఉండే నేతను జెన్‌-జెడ్ ఉద్యమ సారథిగా ఎన్నుకోవాలని, ఉద్యమంలో బలైనవారి కుటుంబాలకు పరిహారం అందేలా తదుపరి కార్యాచరణ ఉండాలని సమావేశంలో నిర్ణయించారు.
ఇదిలా ఉండగా, నేపాల్లో గత మూడు రోజులుగా కొనసాగుతున్న ఆందోళనల్లో ఇప్పటి వరకు ముగ్గురు పోలీసులు సహా 25 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయినట్లు అధికారులు తెలిపారు. మరో 633 మంది గాయాలపాలైనట్లు పేర్కొన్నారు. ఇక ఈ ఆందోళనల్లో గాయపడిన నేపాలీ కాంగ్రెస్ చీఫ్, మాజీ ప్రధాని షేర్‌ బహదూర్‌ దేవ్‌బా, ఆయన భార్య, విదేశాంగ మంత్రి అర్జు రాణా దేవ్‌బాలు ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నారు. ప్రస్తుతం వీరు కోలుకుంటున్నట్లు తెలిసింది. నేపాల్లో ఆందోళనలు అదుపులోకి రాకపోవడంతో సైన్యం నిరవధిక కర్ఫ్యూ విధించారు.
కాగా, ఖాట్మండులోని త్రిభువన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం 24 గంటలకు పైగా మూసివేసిన తర్వాత బుధవారం వాణిజ్య కార్యకలాపాల కోసం తిరిగి తెరవడంతో, ఎయిర్ ఇండియా, ఇండిగో చిక్కుకున్న ప్రయాణీకులను తిరిగి తీసుకురావడానికి అదనపు విమానాలను నడుపుతున్నాయి.ఖాట్మండు, నేపాల్‌లోని కొన్ని ఇతర ప్రాంతాలలో సామూహిక ‘జెన్‌జెడ్’ నిరసనల మధ్య భద్రతా పరిస్థితి క్షీణించడంతో మంగళవారం మధ్యాహ్నం విమానాశ్రయాన్ని మూసివేశారు.
More Stories
పాక్ కు చైనా, ఐరోపా, యుఎఈ, అమెరికాల నిఘా యంత్రాలు
నేపాల్ అలజడులతో చిక్కుకున్న మానసరోవర్ యాత్రికులు
జర్మనీ వైపు చూస్తున్న భారతీయ విద్యార్థులు