* 500వ జయంతి నివాళి
17వ శతాబ్దంలో, మొఘల్ సామ్రాజ్యం భారత ఉపఖండంలోని చాలా ప్రాంతాలలో ఆధిపత్యం చెలాయించింది. దక్షిణ భారతదేశంలోని దక్కన్ పీఠభూమి నుండి ఉత్తరాన ఆఫ్ఘనిస్తాన్, కాశ్మీర్ వరకు విస్తరించి ఉన్న సామ్రాజ్యం అహోం రాజ్యంలో భాగమైన అస్సాంపై కూడా కన్నేశారు. అయితే ఈశాన్యంలో వారి రాజ్యవిస్తార కాంక్షను అత్యంత సాహసంతో తిప్పికొట్టిన ఘనత లచిత్ బొర్పుకాన్ కు దక్కుతుంది.
ఇద్దరు గొప్ప యోధులు – మహారాణా ప్రతాప్, శివాజీ మహారాజ్ వంటి శక్తివంతమైన మొఘల్‌లను ఎదుర్కోవడంలో ప్రసిద్ధి చెందారు, నుండి అస్సాం, మొత్తం ఉత్తరాన మొఘల్ సామ్రాజ్యం పురోగతిని నిలిపివేసిన మరొక లెజెండరీ ఆర్మీ జనరల్ అస్సాం (అహోం రాజ్యం) లచిత్ బోర్ఫుకాన్.
సరైఘాట్ యుద్ధం జరిగిన ఒక సంవత్సరం తర్వాత ఏప్రిల్ 1672లో లచిత్ బోర్ఫుకాన్ సహజ కారణాలతో మరణించాడు. అతని అవశేషాలు జోర్హాట్ సమీపంలోని లచిత్ మైదానంలో నేటికీ ఉన్నాయి. లచిత్ బోర్ఫుకాన్ కు వాస్తవానికి లచిత్ దేకా అని పేరు పెట్టారు, ఆధునిక అస్సాంలోని గోలాఘాట్ జిల్లాలోని బెటోనిలో 1622 నవంబర్ 24న జన్మించారు.
అతను 1671లో జరిగిన సరైఘాట్ యుద్ధంలో అసామాన్యమైన నాయకత్వానికి ప్రసిద్ధి చెందాడు. ఇందులో అస్సాంను స్వాధీనం చేసుకునేందుకు మొఘల్ దళాలు చేసిన ప్రయత్నం విఫలమైంది అంతకుముందు ఆక్రమించుకున్న ప్రాంతాలను తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. అతని జన్మదినాన్ని అస్సాం, దేశం ప్రజలు లచిత్ దివస్‌గా జరుపుకుంటున్నారు.
భారతదేశ నావికా దళాన్ని బలోపేతం చేయడం, అంతర్గత జల రవాణాను పునరుద్ధరించడం, అతని గొప్ప నౌకాదళ వ్యూహాల కారణంగా ద్వారా అసాధారణ విజయం పొందారు. అతని పరాక్రమానికి గుర్తుగా నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడమీ నుండి ఉత్తమ క్యాడెట్‌కు లచిత్ బోర్ఫుకాన్ బంగారు పతకం అందిస్తున్నారు.
ఆరు శతాబ్దాల పాటు అస్సాంను పాలించిన అహోం రాజ్యాన్ని స్థాపించిన 13వ శతాబ్దపు పాలకుడు చావోలుంగ్ సుకఫా. 1826లో యాండబూ ఒప్పందంపై సంతకం చేయడంతో ఈ ప్రావిన్స్ బ్రిటిష్ ఇండియాలో విలీనమయ్యే వరకు అహోంలు పాలించారు. భూయాన్ (భూస్వాములు) రాజకీయ వ్యవస్థను అణచివేయడం ద్వారా అహోమ్స్ కొత్త రాజ్యాన్ని సృష్టించారు.
అహోమ్‌లు హిందువులు. వారు తమ సొంత గిరిజన దేవుళ్లతో పాటు హిందూ దేవుళ్లను ఆరాధించేవారు. అహోం రాజు మిలిటరీకి కూడా అత్యున్నత కమాండర్. యుద్ధాల సమయంలో అహోం రాజు స్వయంగా రాజ్య దళాలకు నాయకత్వం వహించేవాడు. పైక్స్ రాష్ట్ర ప్రధాన సైన్యం.
లచిత్ బోర్ఫుకాన్ అస్సాం చూసిన గొప్ప యోధులలో ఒకరు. ఆధునిక అస్సాంలోని గోలాఘాట్ జిల్లా బెటోనిలో నవంబర్ 24, 1622న అహోం సైన్యానికి కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ మొమై తములి బోర్బరువాకు జన్మించాడు. బోర్బరువా అనేది అహోం రాజు ప్రతాప్ సింహచే సృష్టించిన కార్యాలయం, దీనిని సుషెంగ్పా అని కూడా పిలుస్తారు. అతని పాలనలో అహోం రాజ్యం విస్తరణ జరిగింది. గొప్ప పాలకుడిగా కూడా పేరొందాడు.
లచిత్ బోర్ఫుకాన్ అస్సాం చూసిన గొప్ప యోధులలో ఒకరు. ఆధునిక అస్సాంలోని గోలాఘాట్ జిల్లా బెటోనిలో నవంబర్ 24, 1622న అహోం సైన్యానికి కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ మొమై తములి బోర్బరువాకు జన్మించాడు. బోర్బరువా అనేది అహోం రాజు ప్రతాప్ సింహచే సృష్టించిన కార్యాలయం, దీనిని సుషెంగ్పా అని కూడా పిలుస్తారు. అతని పాలనలో అహోం రాజ్యం విస్తరణ జరిగింది. గొప్ప పాలకుడిగా కూడా పేరొందాడు.
ప్రసిద్ధి చెందిన సరైఘాట్ యుద్ధం
బోర్ఫుకాన్ నేతృత్వంలో ప్రసిద్ధి చెందిన సరైఘాట్ యుద్ధం బ్రహ్మపుత్ర ఒడ్డున జరిగింది. మొఘల్ సైన్యంలో 30,000 పదాతిదళాలు, 15,000 మంది ఆర్చర్లు, 18,000 మంది టర్కిష్ అశ్వికదళాలు, 5,000 మంది గన్నర్లు, 1,000 కంటే ఎక్కువ కానన్లు ఉన్నాయి. సాధారణ యుద్ధంతో ఈ విస్తారమైన సైన్యాన్ని ఓడించలేమని బోర్ఫుకాన్‌కు తెలుసు.
అందువల్ల, వ్యూహాత్మకంగా గెరిల్లా యుద్ధం వ్యూహాలను, తెలివైన భూభాగ ఎంపికలను ఉపయోగించి అహోమ్ సైన్యాన్ని నిర్ణయాత్మక విజయానికి నడిపించాడు. అహోం వీరుడు తన సైన్యాన్ని విడిచిపెడితే లక్ష రూపాయల లంచం కూడా శత్రువులు సిద్ధపడ్డారు. బోర్ఫుకాన్ శౌర్యం, శక్తి అలాంటిది. బోర్ఫుకాన్ నేతృత్వంలోని అహోం సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా తాము నిలబడలేమని మొఘలులకు తెలుసు. యుద్ధం ఆ విషయాన్ని నిర్ధారించింది.
అస్సాం జనవరి 1662 నుండి ఎడతెగని ఇస్లామిక్ దండయాత్రను ఎదుర్కొంటోంది. ఔరంగజేబ్ మామ, బెంగాల్ గవర్నర్, మొఘల్ జనరల్ మీర్ జుమ్లా IIను నవాబ్ మువాజ్ ఖాన్ అని కూడా పిలుస్తారు, అహోం రాజధాని గర్గావ్‌పై దాడి చేసాడు. అహోం రాజ్యంలో కొంత భాగాన్ని మొఘలులకు కోల్పోయారు.
అయినా మీర్ జుమ్లా II అహోం రాజు జయధ్వజ సింహపై నిర్ణయాత్మక ఓటమిని చేయలేకపోయాడు. ఎందుకంటే రాజు కొండపైకి వెళ్లి గెరిల్లా యుద్ధాన్ని కొనసాగించాడు. అతని వారసుడు చక్రధ్వజ్ అహోమ్ సైన్యాన్ని పూర్తిగా మార్చాడు. 1667లో లచిత్ బోర్ఫుకాన్‌ను అహోం సైన్యానికి కమాండర్‌గా చేశాడు.
ఆగష్టు 1667లో, అహోం సైన్యానికి కొత్త కమాండర్ అయిన లచిత్ బోర్ఫుకాన్, అటాన్ బుర్గోహైన్‌తో కలిసి మొఘల్‌ల నుండి గౌహతిని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకునేందుకు ముందుకు సాగాడు. లచిత్ కలియాబోర్‌ను తన ప్రధాన కార్యాలయంగా చేసుకున్నాడు. సెప్టెంబర్ 1667లో బహబరి తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.
ఆగష్టు 1667లో, అహోం సైన్యానికి కొత్త కమాండర్ అయిన లచిత్ బోర్ఫుకాన్, అటాన్ బుర్గోహైన్‌తో కలిసి మొఘల్‌ల నుండి గౌహతిని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకునేందుకు ముందుకు సాగాడు. లచిత్ కలియాబోర్‌ను తన ప్రధాన కార్యాలయంగా చేసుకున్నాడు. సెప్టెంబర్ 1667లో బహబరి తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.
అతను గౌహతి, కపిలి నది మధ్య ఉన్న మొత్తం ప్రాంతాన్ని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఆ తర్వాత, గౌహతి నది ఒడ్డు నుండి దాడి జరిగింది. షా బురుజ్, రంగమహల్ కోటలను ఆక్రమించారు. 1667 నవంబరు ప్రారంభంలో, లచిత్ ఇటాఖులీని ధైర్యంగా అర్ధరాత్రి దాడిలో ఎదుర్కొని చాలా మంది మొఘల్ రక్షకులను ఊచకోత కోశారు.
గౌహతిలోని మొఘల్ ఫౌజ్దార్ ఫిరోజ్ ఖాన్‌ను అహోంలు ఖైదీగా తీసుకున్నారు. రివర్ ఫ్రంట్‌ను అద్భుతంగా ఉపయోగించి, లచిత్ ఉమానంద, బర్హత్ నుండి మొఘల్‌లను మళ్లించాడు. అహోం రాజు చక్రధ్వజ్ సింఘా లచిత్‌కు బంగారు పూత పూసిన కత్తి ‘హెంగ్‌డాంగ్’ను బహుమతిగా ఇచ్చాడు.
మొఘలులకు నాలుగు విభాగాలు ఉండేవి. మొదటి దానికి బ్రహ్మపుత్ర ఉత్తర ఒడ్డున రాజా రామ్ సింగ్ నాయకత్వం వహించాడు. రెండవది దక్షిణ ఒడ్డున అలీ అక్బర్ ఖాన్ నేతృత్వంలో ఉంది. సింధూరిఘోపాలోని మూడవ విభాగానికి జహీర్ బేగ్ నాయకత్వం వహించాడు. కోచ్ బీహార్ సైనికులు మద్దతు ఇచ్చారు. నావల్ కమాండర్ మునావర్ ఖాన్ బ్రహ్మపుత్ర సమీపానికి కాపలాగా ఉన్నాడు.
అహోమ్‌లకు జైంతియాలు, గారోలు, నాగాలు, దర్రాంగ్ సైనికులు మద్దతు ఇచ్చారు. కానీ వారి అతిపెద్ద స్నేహితుడు బ్రహ్మపుత్ర మైదానంలోని అపఖ్యాతి పాలైన రుతుపవనాలు. అటాన్ బుర్గోహైన్ బ్రహ్మపుత్ర ఉత్తర ఒడ్డును పట్టుకుని ఉన్నాడు. లచిత్ స్వయంగా దక్షిణ ఒడ్డు వద్ద అహోం దళానికి నాయకత్వం వహించాడు. ధైర్యమైన గెరిల్లా యుద్ధంతో మొఘల్ సైన్యాన్ని అటాన్ క్రమం తప్పకుండా వేధించేవాడు.
అయితే, మొఘల్ సైన్యం సుమారు పది వేల మంది అహోం సైనికులను ఊచకోత కోసినప్పుడు, అల్బోయి వద్ద అహోంలకు పెద్ద ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. అదే సమయంలో, రాజా రామ్ సింగ్ లచిత్‌పై తప్పుడు ప్రచారాన్ని ఉపయోగించి అహోం రాజా చక్రధ్వజ్ సింఘా మనస్సులో సందేహాలు సృష్టించడానికి ప్రయత్నించాడు. అహోం సైన్యం నిరుత్సాహానికి గురై వెనక్కి వెళ్లడం ప్రారంభించింది. మొఘల్ సైన్యం అంధరుబలిలోని అహోమ్ ప్రధాన కార్యాలయానికి చాలా దగ్గరగా చేరుకుంది. అహోం సైనికులు కాజాలీకి మరింత వెనక్కి వెళ్లిపోయారు.
అనారోగ్యంతోనే భీకరమైన నదీ యుద్ధం
లచిత్ తీవ్రమైన అనారోగ్యానికి గురయ్యాడు. యుద్ధభూమికి వెళ్లవద్దని సలహా ఇచ్చారు. అతని గైర్హాజరీ మధ్య, మొఘల్ అహోం సైన్యాన్ని గట్టిగా నెట్టడం ప్రారంభించింది. తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైనా పట్టించుకోకుండా రంగంలోకి దిగారు. అతను మొఘలులపై దాడి చేయడానికి అన్ని భూ, నావికా దళాలకు ఆదేశాలు పంపాడు.
అహోమ్స్ కు గల ఏడు యుద్ధ పడవలలో ఒకదానిలో అతను ఉన్నాడు. భారతదేశంలో అతిపెద్ద నదీయుద్ధం ప్రారంభమైంది. లచిత్ తన దళానికి నేరుగా నాయకత్వం వహించడం అహోం సైనికులపై అద్భుతమైన ప్రభావాన్ని చూపింది. వారి యుద్ధనౌకలు అన్ని వైపుల నుండి మొఘల్ నేవీపై దాడి చేయడం ప్రారంభించాయి.
ఇటగులి, కామాఖ్య, అశ్వక్రాంతం దగ్గర అత్యంత భీకరమైన నది యుద్ధం జరిగింది. మొఘల్ అడ్మిరల్ మునావర్ ఖాన్ ను కాల్చి చంపడంతో మొఘల్ సైన్యం పూర్తిగా చెల్లాచెదురైనది. మొఘల్ సైన్యంలోని నాలుగు వేల మంది సైనికులు నాశనమయ్యారు. వారి మొత్తం నావికాదళంను నాశనం చేశారు. వారిని మానస్ నదికి అవతలి ఒడ్డున ఉన్న అహోమ్ రాజ్యం పశ్చిమ భాగానికి తిరిగి నెట్టివేశారు.
దర్రాంగ్ వద్ద మొఘల్ సైన్యం కూడా ఓడిపోయింది. లచిత్ బోర్ఫుకాన్ ఒంటరిగా అధిక సంఖ్యలో ఉన్న అహోం దళాన్ని సంఖ్యాపరంగా ఉన్నతమైన మొఘల్ సైన్యంపై విజయానికి నడిపించాడు. సరాయ్ ఘాట్ యుద్ధం మధ్యయుగ భారతదేశంలో అత్యంత ముఖ్యమైన యుద్ధాలలో ఒకటి. ఈ యుద్ధం భారతదేశంలోని ఈశాన్య భాగంలో తమ రాజ్యాన్ని విస్తరించాలనే మొఘలుల కలను బద్దలు చేసింది.
More Stories
సీఎం జగన్‌‌పై రాయి దాడి కేసులో సతీష్ అరెస్ట్
ఐరాస సంస్కరణలకు అమెరికా మద్దతు
నెస్లే సెరిలాక్‌లో మోతాదుకు మించి షుగ‌ర్‌